1.3. Społeczne podstawy przedsiębiorczości
Aby dana zbiorowość prawidłowo funkcjonowała, niezbędny jest sprawnie działający system komunikacji społecznej, czyli przekazywania informacji między osobami, grupami i organizacjami. Jedną z jej części jest komunikacja interpersonalna (międzyludzka), która polega na przekazywaniu przez ludzi sobie nawzajem różnych informacji (komunikatów).
Podczas komunikacji mogą wystąpić różne problemy. Na przykład niedostateczne opa-
nowanie języka angielskiego przez telewizję BBC.
nie pozwala na zrozumienie informacji przekazywanych
Komunikację można podzielić na werbalną (kiedy komunikat jest przekazywany za pomocą słów) oraz niewerbalną (kiedy komunikujemy się za pomocą gestów, mimiki czy ruchów ciała). Ludzie porozumiewają się za pomocą języka już od tysiącleci. Od dawna również doskonalą umiejętność posługiwania się słowem mówionym. W starożytnej Grecji w tym celu uczono się sztuki argumentacji oraz umiejętności prowadzenia sporów. Do najwybitniejszych mówców świata starożytnego należeli między innymi Protagoras z Abdery (480-410 r. p.n.e.), Demostenes (384-322 r. p.n.e.) oraz Cyceron (106-43 r. p.n.e.).
Komunikaty werbalne należy dostosować do konkretnej sytuacji (przemawianie, autoprezentacja, referowanie).
Oto niezbędne wskazówki:
1. Ważne jest pozbycie się tremy. Pomaga w tym dobre przygotowanie do wystąpienia (sporządzenie planu, zgromadzenie gruntownej wiedzy merytorycznej, przećwiczenie mowy w domu, najlepiej przed lustrem) i świadomość, że słuchacze również chcą, aby mówcy się powiodło. Przed wystąpieniem nie należy stosować żadnych środków uspokajających.
2. Istotne jest efektowne rozpoczęcie. Warto pamiętać o przywitaniu zaproszonych gości, jeśli przemawiamy jako pierwsi lub poprzedni mówca tego nie uczynił.
3. W wypowiedzi powinny przeważać zdania o jasnej i logicznej konstrukcji, niezbyt długie, pozbawione wielu wtrąceń. Najlepiej używać zdań oznajmujących, które pozwalają na skuteczne przekazywanie informacji i zachowanie pewnej neutralności emocjonalnej.
4. Należy pamiętać, że największe skupienie uwagi słuchaczy może utrzymywać się nieprzerwanie przez około 10 minut. Dlatego rozmieszczenie najważniejszych treści powinno być precyzyjnie rozplanowane. Mówca może wplatać w przemówienie żartobliwe uwagi, anegdoty, aby pozwolić słuchaczom na chwilę relaksu.
5. Styl wypowiedzi urozmaicają i ożywiają środki retoryczne (np. porównania, metafory, pytania retoryczne). Dzięki nim odbiorca się nie nuży i może lepiej zrozumieć mówcę. Należy jednak dbać o zachowanie właściwych proporcji. Wypowiedź przeładowana ozdobnikami przestaje być czytelna i razi sztucznością.
. Ważny jest sposób mówienia. Należy unikać zbyt szybkiego tempa (większość słuchaczy nie będzie w stanie nadążyć za mówcą), najlepsze wynosi 120-180 słów na minutę. Odpo-
17