0000003(2)

8.    A f a z j a insularna na skutek uszkodzenia przewodnictwa: cecha znamienną, jest parafazja przy zachowanej mowie samodzielnej i powtarzaniu oraz głośnym czytaniu, nadto paragrafia przy zachowanym pisaniu dowolnym i dyktandzie; rozumienie mowy jest również zachowane; anatomicznie — ognisko okolicy wyspy pomiędzy lewymi płatami czołowym i skroniowym u praworęcznych; uszkodzone zostają włókna kojarzeniowe pomiędzy T_x—T_;j.

9.    A faz ja semantyczna: niemożność zrozumienia sensu zdań bardziej złożonych gramatycznie, np. chory nie rozumie różnicy pomiędzy zdaniem „ojciec brata" i „brat ojca'’ lub „matka córki” i „córka matki”; anatomicznie - ognisko w okolicy .styku płata potylicznego, ciemieniowego i skroniowego,

10.    Aleks ja (alexia): jest to czysta ślepota słowna, kiedy to, przy dobrze zachowanej ostrości wzroku i prawidłowym określaniu przedmiotów, nie ma rozpoznawania liter (alexia literalis) lub w razie rozpoznawania liter słowa nie mogą być odczy tywane (alexia verbalis); towarzyszy jej z reguły niedowidzenie połowicze jednoimienne prawostronne

hemianopsia homonyrrta dextra); w czystej aleksji zachowane są mowa spontaniczna oraz powtarzanie, rozumienie mowy, pisanie spontaniczne i pod dyktando, przepisywanie; anatomicznie — najczęściej ogniska w istocie białej zakrętu kątowego lewego u praworęcznych (gyrus angu-laris), chociaż obecnie nie przyjmuje się istnienia w tym zakręcie odrębnego ośrodka czytania; nadto ogniska bądź to w istocie białej lewego zakrętu poty licznego w jego części bocznej z uszkodzeniem pęczka podłużnego dolnego (fasciculus longitudinalis injeńor), łączącego korę wzrokową ze słuchową, bądź też w istocie białej części przyśrodkowej lewego płata potylicznego z uszkodzeniem włókien kojarzeniowych, biegnących od prawego płata potylicznego poprzez płat spoidła mózgowego (splenium corporis callosi) do płata potylicznego lewego. Toteż niektórzy autorzy odróżniają aleksję ciemieniową od potylicznej.

11.    Agrafia (agrapliia): niemożność pisania przy nieobecności niedowładu łub bezładu ręki; jeśli agrafia spowodowana jest apraksją ręki — mówimy wówczas o agrafii apraktycznej; jeśli przyczyną niemożności pisania są zaburzenia czucia głębokiego w palcach prawej ręki. zwłaszcza gnosty cznego, mówimy o agrafii cheirokinestetyczncj (agraphia cheiTokinesthetica), przy tym ośrodki ruchowe dla mięśni ręki są nienaruszone; jeśli ośrodki te są uszkodzone, wówczas występuje tzw. agrafia współczulna, polegająca na niemożności pisania również ręką lewą

uszkodzenie przemijające ośrodków prawej półkuli poprzez włókna spoidłowe); anatomicznie — ognisko w tylnej części lewego F₂

A m u 7. j a (amusia). Amuzja stanowi odpowiednik afazji i jest w wielu postaciach afazji jej częścią składową. Odróżniamy amuzję ruchową, polegającą na upośledzeniu odtwarzania forin muzycznych, i amuzję zmysłową (czuciową), polegającą na zaburzeniu rozumienia muzyki i jej

Niemota

insularna

Niemota temat; tyczna

Aleks ja

Agra/ia

Amuzja

203