Istota działania masażu jest dwojaka, tzn. może być bezpośredni i pośredni. Pierwszy polega na bezpośrednim mechanicznym wywieraniu i zwalnianiu nacisku na powłoki skórne, tkankę podskórną i tkanki położone głębiej, takie jak naczynia krwionośne i limfatyczne, mięśnie, ścięgna, torebki stawowe, okostna, kości oraz - poprzez powłoki brzuszne - narządy wewnętrzne jamy brzusznej. Działanie masażu pośrednie polega na wywoływaniu i modyfikowaniu odruchów nerwowych somatycznych i/lub wegetatywnych (np.: skórno-trzewnych, skórno-mięśniowych, mięśniowo-trzewnych, trzewno-skórnych, trzewno-trzewnych). Działanie masażu jednych tkanek, ukierunkowane na wywoływanie odruchu w tkankach odległych, jest możliwe ze względu na odcinkowe, rdzeniowe unerwienie całego organizmu. Na odcinek (segment) ciała, będący obszarem zaopatrywanym przez jedną parę nerwów rdzeniowych, składają się strefy: skórna (dermatom), mięśniowa (miotom), kostna i okostnowa (osteotom), narządów wewnętrznych (viscerotom), naczyniowa (angiotom) oraz samych nerwów (neurotom).
Masaż jest rodzajem kinezyterapii, mającym własną metodykę i systematykę, i który oddziałuje na organizm miejscowo oraz ogólnie poprzez mechanizmy ner-
Tabela 12. Podstawowe metody wykonywania masaży
Masaże ręczne
• Masaż klasyczny ręczny
• Masaże specjalne ręczne
- masaż sesmentarny
- masaż tkanki łącznej
- masaż okostnowy
- drenaż limfatyczny
Masaże mechaniczne
• Masaż wibracyjny
• Aquavibron
• Masaże wodno-wirowe (z zastoso
waniem ciśnienia strumienia wody i/lub powietrza)
• Masaż synkardialny