0000018(1)

GENETYKA

Można przyjąć, żc wzajemne relacje allcli w obrębie każdego loeus są następujące:

— dla genu barwy sierści: allcl determinujący czarną barwę dominuje nad allclem barwy brązowej (stąd: A — czarna, .1 — brązowa);

dla genu długości sierści: allcl determinujący długą sierść ustępuje allclowi na sierść krótką (stąd: b — sierść długa, fi — sierść krótka).

Wynika /. tego. że osobniki pokolenia rodzicielskiego były przeciwstawnymi homozygotami, ale dominującymi względem jednego genu i reccsywnymi względem drugiego (układ: AAbb \ Połączenie gamet (/l/»; ,iH) prowadzi do powstania podwójnych heterozygot {AaBb), z których wyrosną świnki o sierści czarnej i krótkiej. Krzyżówka w obrębie F, doprowadziła do powstania rozkładu fenotypowego niczym nie różniącego się od tego. który powstałby, gdyby P tworzyły osobniki AAlili oraz anbb. Nieistotny byłby także kierunek krzyżowania.

Wnioski:

1.    Dziedziczenie niesprzężone występuje także u ssaków. Biorąc zaś pod uwagę przykłady takiego dziedziczenia u muszki owocowej i grochu zwyczajnego, można przyjąć, że geny takie są normalnym zjawiskiem u Eucoryota.

2.    Analizowane cechy determinowane są jednogenowo.

5. Geny determinujące analizowane cechy leżą w różnych autosomach.

4. Pokolenie rodzicielskie nic zawsze tworzone jest przez dwie przeciwstawne homozygoty, z których jedna jest w obu loci dominująca, a druga rcccsywna. W tym przypadku homozygoty rodzicielskie miały następujące genotypy: AAbb oraz aaBB. Dlatego zawsze uważnie śledź treść zadań i dokładnie wypisuj dane!

>. Zwróć też uwagę, że tzw. I reguła Mendla sprawdza się znakomicie.

kwiczenie: Otrzymałeś polecenie wykonania krzyżówki testowej świnek. Co powinieneś przedsięwziąć i jakich wyników spodziewasz się w potomstwie (sporządź schemat). Zakładamy, że analizie możesz poddać świnki z hodowli tutaj opisywanej.

I. Geny niesprzężone, dwugenowa determinacja cechy:

Nic wszystkie cechy determinowane są jednogenowo. Zdarza się często tak, że o wykształ-eniu jednej cechy decyduje para genów albo nawet większy ich zespół.

^zykład 8: Dziedziczenie barwy kwiatów u groszku pachnącego.

Krzyżowano dwie, utrzymujące się w typie odmiany groszku pachnącego (Lathyrus odora-ts). Obie wytwarzały białe kwiaty, ałe mieszańcowe potomstwo otrzymane po ich skrzyżowaniu lialo kw-iaty ciemnoróżowc (100%). Jednolitość F, sugeruje homozygotyczność pokolenia wyj-ciowego (por. Ryc. 90). Krzyżówka w obrębie F, dała w F, 896 roślin, z czego 512 miało kwiaty arwne (ciemnoróżowc — 57,14%), a 384 kwiaty białe (42.86%).

Wygląda to dość dziwnie, zwłaszcza, żc występuje tu skrajna kwantyfikacja cechy barwy wiatów: różowa barwa i przeciwstawna jej biała. Oznacza to wpływ wg zasady „wszystko albo ic'. Ponieważ homozygoty z P mają takie same fenotypy, a heterozygotycznc osobniki z F, wyka-jją inną wartość cechy, wytłumaczenie może być tylko jedno. Do wytworzenia barwnych kwją-

_i większej |irzhv penów, których efekty wzajemnie się uzupełniają. O

tym. ile genów niezbędnych jest do wykształcenia barwnych kwiatów, można przekonać się analizując wyniki krzyżówki w obrębie F.. Należałoby oczekiwać, żc jeśli determinacja jest dwugenowa i w obrębie każdego z dwóch niezależnych loci dominacja jest zupełna, to w F, nastąpi rozszczepienie w proporcjach 9:7 (ciemnoróżowc : białe, czyli 56,25% do 43,75% — porównaj to z wynikami uzyskanymi).

ciemnoróżowe

AaBb

\G G\	AR	Ab	aB	ab
	ciemno-	ciemno-	ciemno-	ciemno-
AR	różowe	różowe	różowe	różowe
	AABB	AABb	AaBB	AaBb
Ab	ciemno-	białe	ciemno-	białe
	różowe AABb	AAbb	różowe AaBb	Aabb
aH	ciemno różowe	ciemno różowe	białe	białe
	AoBB	AaBb	aaBB	aaBb
.i b	ciemno różowe AaBb	białe	białe	białe
		Aabb	aaBb	aabb

Ilość osobników F2:	512 : 384
Procentowo:	57,14% : 42,86%
Proporcje fenotypów:	133 : 1
Oczekiwane proporcje:	9:7 = 1,29:1

Rośliny o kwiatach

ciemnoróżowych: A_B_ ->    9 kombinacji

białych: aaB_ -» 3

A_bb -> 3 ? 7 kombinacji aabb -» 1 J

Ryc. 90. Wyjaśnienie wyników krzyżówki dwóch różnych, homozygotycznych odmian groszku pachnącego.

Najprawdopodobniej synteza różowego barwnika przebiega w dwóch etapach, a każdy z nich wymaga obecności innego enzymu (por. Ryc. 91).

Tak więc każda zygota o genotypie/1_B_ będzie zdolna do wytwarzania obu enzymów (kwiaty ciemnoróżowe). W przeciwieństwie do tego, osobniki o genotypie Ajbb nie będą syntetyzowały drugiego z niezbędnych enzymów (posiadanie pierwszego nic im nic daje, ponieważ produkt przejściowy jest bezbarwny). Z kolei osobniki o genotypie aaB_ nic będą syntetyzować pierwszego enzymu (posiadanie drugiego też nic nic daje, jeśli „nic ma on nic do roboty’*, ponieważ brak jest produktu przejściowego). Podwójne homozygoty rccesywnc nie syntetyzują żadnego z potrzebnych enzymów. Tak więc zygoty nic posiadające przynajmniej jednego allclu/1 oraz jednego allclu B nie będą zdolne do zsyntetyzowania barwnika (nie posiadają informacji wystarczającej do /.syntetyzowania dwóch rodzajów cząsteczek enzymatycznych)

137