0000039 2

66 KINEZYTERAPIA

Chcąc icmu skutecznie przeciwdziałać i zmienić ten niekorzystny stan. przeprowadzono w' latach od 1979 do 1985 kompleksowe badania, których celem było:

1)    ujednolicenie pozycji wyjściowych do badań zakresów ruchów dla potrzeb fizjoterapii,

2)    określenie, o jaki procent fizjologiczny proces starzenia się pogarsza wskaźniki zakresów ruchów w stosunku do wartości optymalnych.

3)    opracowanie nowych, aktualnych norm zakresów ruchów- dla odpow iednich przedziałów w iekowych polskiej populacji końca XX w.

4)    przybliżenie polskim specjalistom zasad zapisu zakresów ruchów wg metody SFTR.

Ekspery ment dotyczył wyłącznie osób dorosłych ze względu na to, by prześledzić zmienność ocenianego parametru od momentu, w którym sprawność jest hipotetycznie najwyższa, do wieku starczego. Cała populacja poddana badaniom musiała spełniać jeden podstawowy warunek, tzn. nic mogła uskarżać się na jakiekolwiek dolegliwości w badanych stawach, zarówno w trakcie ich wykonywania, jak i w przeszłości. Chodziło o wyeliminowanie czynników chorobowych, które mogłyby destrukcyjnie wpływać na wielkość zakresów ruchów. Dobór grupy był losowy, jeżeli chodzi o budowę ciała, stopień sprawności fizycznej, rodzaj wykonywanej pracy zawodowej u pracujących czy wreszcie pochodzenie społeczne.

Ze względu na potrzebę określenia norm zakresów ruchów w różnych grupach wiekowych, badania przeprowadzono na:

-studentach kilku warszawskich uczelni,

-    pracownikach fizycznych i umysłowych przedsiębiorstw stołecznych,

-    pensjonariuszach domów starców, domów rencisty i domów spokojnej starości.

Badania wykonano u 5278 osób. w tym 2702 kobiet i 2576 mężczyzn. Zbadano zakresy ruchów w obrębie:

-    kręgosłupa - 612 osób,

-    kończyn górnych - 1886 osób.

-    kończyn dolnych - 2740 osób.

Badania wykonano w 67 jednorocznych klasach wieku od 18 do 85 lat. przy czym utworzono je tak, aby środek klasy stanowiły lata pełne ± 1/2 roku. Najmniejsza liczebność jednorocznej klasy - 8 osób, największa - 38.

Ogółem wykonano ponad 74 tys. badan czynnego i biernego zakresu ruchu. I zyskane z badań dane poddano analizie matematycznej.

Obliczono wartości średnic w centymetrach (kręgosłup) bądź w stopniach (kończyny) dla każdego rocznika badanych w każdym stawie i dla każdego zakresu ruchu (czynnego i biernego). Średnie obliczono łącznie dla kobiet i mężczyzn.

Do uzyskanych wartości średnich każdego rocznika badanych, w każdym stawie i dla każdego zakresu ruchu (czynnego i biernego) dopasowano metoda sum najmniejszych kwadratów krzywą trzeciego stopnia (1)

y ^{= fl}0 ^{+ fl}u^+fl2i'⁺v* f¹)

gdzie:    .v - to wiek badanego (18-85 lat)

y - wartości dopasowane </,.    ... - parametry równania.

Wartości dopasowane wyliczone z równania (1) mieszczą się w granicach odchylenia standardowego wartości mierzonej.

Dzięki tym obliczeniom uzyskano aproksymowanc krzywe trzeciego stopnia dla każdego badanego zakresu ruchu.

Oszacowany błąd pomiaru był porównywalny z wartością odchylenia standardowego w badanych grupach wiekowych. Obliczenia zostały wykonane

w Zakładzie Metod i Analiz Matcmatvcznvch AWF w Warszawie.

* *

Wyniki badań są prezentowane w odniesieniu do wszystkich zakresów ruchów, które zostały zmierzone, według przemyślanego schematu. Na początku jest podany opis pozycji wyjściowej i końcowej, w których ruchomość była określana. Opis ten jest wzbogacony ilustracjami. W ten sposób spełniono pierwszy główny cel tej pracy. Mianowicie ujednolicono pozycje wyjściowe do ^dań. Ponieważ książka ma służyć głównie specjalistom z zakresu fizjoterapii, prezentowana tutaj metodyka badań, w sensie przyjętych podziałów czynnościowych kręgosłupa, może odbiegać od wymogów, jakie w' tym względzie stawia ortopedia. Wyniki zostały podane w' trzech następujących przedziałach wieku:

I    - od 18 do 40 lat,

II    - od 41 do 60 lal,

III-od 61 do 85 lat.

Może powstać pytanie: dlaczego przyjęto takie, a nie inne granice przedziałów? Można było (dane ku temu są) opracować zbiory np. 10-lctnie. W opinii