0000040

Ryc. 48. Orteza stabilizująca pneumatyczna „Ortazur": 1 — wentyl służący do napełniania komór powietrznych, 2 — sznurowanie adaptacyjne, 3, 4, 7 — zamki błyskawiczne, 5 — taśmy podciągowe stóp, 6 — komory powietrzne, 8 — zawór służący do opróżniania komór powietrznych.

czeństwie powstawania odleżyn oraz zajęcie obu rąk podczas prób stania i chodzenia inspirowały wielu lekarzy oraz ortotyków do poszukiwań nowych rozwiązań ułatwiających życie pacjentowi.

W 1965 r. Georges Morel z ośrodka Berek Plagę we Francji opracował i zastosował ochronną ortezę pneumatyczną, przeznaczoną dla dzieci z wrodzoną łamliwością kości. Był to rodzaj kombinezonu z impregnowanej tkaniny, zaopatrzonego w podłużne komory napełniane powietrzem. Zaobserwowane właściwości stabilizacyjne skonstruowanego zaopatrzenia wykorzystano w kilka lat później, stosując je u 3-letniego dziecka z porażeniem poprzecznym po urazowym uszkodzeniu rdzenia kręgowego. Stopniowo zaczęto stosować ten typ zaopatrzenia również u osób dorosłych z zaburzeniami stabilizacji kończyn i tułowia w dystrofii mięśniowej, porażeniu mózgowym, porażeniu poprzecznym. Znany był on we Francji, a następnie w RFN, pod nazwą pneumatycznej ortezy „ORTAZUR", oraz w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej (1973) pod nazwą ,,Ortho-Walk". Nieliczne egzemplarze tego typu zaopatrzenia stosowane były również w kraju (ryc. 48).

Z zalet ortez pneumatycznych należy wymienić ich małą masę w porównaniu z aparatami konwencjonalnym⁵, łatwość indywidualnego dostosowania i szybkiego zastosowania we wczesnej fazie usprawniania, zmniejszenie wydatku energetycznego podczas prób chodzenia oraz wystarczający stopień stabilizacji tułowia. Wadą ich jest natomiast trudne dla pacjenta i czasochłonne zakładanie, trudności związane z napełnianiem komór pneumatycznych powietrzem, gorsza niż przy zastosowaniu aparatów konwencjonalnych stabilizacja kończyn, gorsza kosmetyka, niekorzystne warunki mikroklimatu wewnątrz ortezy, łatwość uszkodzeń układów pneumatycznych oraz duży koszt.

Motloch (1971) oraz Prast (1974) uzyskali zachęcające wyniki w sto-

Ryc. 49. Parapodium Motlocha (dla dzieci), a — zasada budowy: 1 — podstawa, 2 — uchwyty stóp, 3 — podpórka kolan, 4 — szyny udowe obracające się wokół osi długiej, pozwalające na zmianę ustawienia osi stawów biodrowego i kolanowego z czołowej na strzałkową, 5 — pelota piersiowa, 6 — kosz biodrowy,- b: 1 — układ trzech sił równoległych warunkujących stabilizację w postawie pionowej (osie stawów biodrowego i kolanowego ustawione w płaszczyźnie strzałkowej), 2 — pozycja siedząca uwarunkowana jest zmianą ustawienia osi stawów przez obrót szynami udowymi o 90°.

«

sowaniu parapodium, stanowiącego prostą konstrukcję metalową, ustawioną na szerokiej podstawie i zaopatrzoną w blokowane przegrody stawu kolanowego i biodrowego (ryc. 49). Szeroka podstawa oraz konstrukcyjna możliwość zablokowania stawów stwarzają warunki do stabilizacji kończyn i tułowia oraz uwolnienia rąk od funkcji podpórczej, nieodzownej przy każdym innym rodzaju zaopatrzenia.

Parapodium Motlocha, zbudowane z lekkich rur aluminiowych o średnicy 2 cm, przeznaczone jest dla dzieci z wysokimi porażeniami obejmu-. jącymi kończyny i tułów (poliomyelitis, rozszczep kręgosłupa z przepukliną rdzeniową, paraplegia pourazowa). Parapodium Prasta, wykonane z mocnych szyn stalowych, przeznaczone jest dla dorosłych. Przeciwwskazaniem do stosowania obu rodzajów zaopatrzenia są znaczne przykurcze w stawach biodrowych i kolanowych oraz spastyczność.

W skrajnych punktach przedniej krawędzi podstawy parapodium możemy umieścić łożyska rolkowe, obracające się wokół osi ustawionych strzałkowo. Pacjent zyskuje wówczas możliwość poruszania się za pomocą ruchów skrętnych ciała, przenoszących się na sztywną konstrukcję.

W porównaniu z ortezą pneumatyczną jest to zaopatrzenie cięższe, jednak łatwiejsze w zakładaniu, nie wymaga bowiem dodatkowych urzą-

6 Zaopatrzenie ortooedyczne 81