0055

S,.-:.reia montana) rosnąca dziko i znacznie mocniejsza w smaku i działaniu od

-    - -trzo cząbru (p. Z.L. 12).

Czosnek zawiera: witaminy Ił, — 1.76 mg, 15, — 0,70 mg. K — 0,64 mg. C — i - mg i PP — 5.28 mg. Czosnek obniża ciśnienie krwi. jest silnym środkiem bakteriobójczym, należy do antybiotyków roślinnych, przy przedawkowaniu —S° " zapachu ludzkiego potu. w baraninie zabija odór moczu, nie ecr-.erając witaminowych walorów tego mięsa Resztę cennych jego walorów er,:.-' nk znajdzie w 13 rozdziale.

Dzika róża (owoc) miała ongiś powodzenie tylko u zawołanych gospodyń, c r r.a owocu dzikiej róży nastawiały wino. z drclowancgo owocu smażyły i rf.airy. a / nasion paliły kawę domową o waniliowym zapachu. Owoc dzikiej róży ć. starczy nam witamin B,, F. K. P, a szczególnie dużo C. bo aż 8,15 grama

-    * b ogram drelowanego owocu, co jest ilością poza tym nigdzie w botanice

:*e; nic spotykaną. Działa ona ponadto moczopędnie, żółciopędnic i była w powszechnym użyciu. Wino z dzikiej róży jest najlepszym •- - :rozgrzewającym przy przeziębieniach wszelkiego rodzaju, należy je ss..: /a jedyny napój alkoholowy absolutnie nieszkodliwy (chyba, że ktoś

-    - -- erze miarę). Istnieje również gotowy syrop „Sorbocit". znakomity doda--x :? herbaty, lemoniady i innych napojów tego rodzaju (p. Z.L. 12).

Lsrragon ogromnie w polskiej kuchni niedoceniany zawiera: prowitaminy A

-    ; 5.0 mg. wit. C — 190.0 mg. cale ziele jest środkiem wzmacniającym żołądek, «es--c - e je w naparach przy nerwicy żołądka i stanach nieżytowych dróg r. rr.nych. Sproszkowane ziele jest dobrą przyprawą do mięs, zup i sosów, a ze »;zr.a smak — można je stosować tam. gdzie ze względu na zdrowie

— ■. trzeba ograniczyć zużycie soli w potrawach tp. Z L. 12).

Gorczyca biała działa trawiennie, w całych ziarnach rozwidniające, jako -r .rozgrzewający na okłady reumatyczne. Stosujemy je do śledzi marynowu-r • - --ecie. do ogórków kwaszonych, w formie musztardy do wszystkich ry b. car. dnse konserwowych i wędlin (p. Z.L. 12).

Jar zębina (owce) działa moczopędnie i śeiągająco, a -ze względu na witaminy .cc • -rdzo cennym artykułem spożywczym, szkoda że u nas niepopularnym. Dc- tarcza soli mineralnych 3.4 g, prowitaminy A —12.3 mg. witaminy C — *0-9 z z Jarzębiak na owocu jarzębiny (dobrze przemrożony) oczywiście sao-uny w małych dawkach ma dziabnie lecznicze (jak wyżej), ale niestety. . s:ą go najczęściej w dawkach «> wiele za dużych (p. Z.L. 12).

Jałowice nie do zastąpienia w kapuście, wieprzowinie itp. ma działanie r. - enne. moczopędne, żółciopędne i napotne. W każdym sosie do m ięsa dodaje • dziczyzny (p. Z.L 12).

Kaiack ma bardzo wyraźne działanie trawienne, znosi nadmierną fermenta-. c r.tową. a więc likwiduje wzdęcia, działa pobudzająco na serce i nerwy, a --.'pędnię, podobnie jak anyż. czarnuszka i koper — działa mlckopędnk. Z. - —sypiemy go do serów. sosów mięsnych, do bigosów i wszelkich innych petra - z ś .pusty, jak również do chlcba razowego. Ludzie, którym dokuczają

59