rzutowy kręgów, nowotwór rdzenia kręgowego, złamanie kręgów). Poza tym posiłkujemy się w tym celu dwiema próbami: tzw. objawem szczytowym oraz objawem potrząsania kręgosłupem.
Objaw szczytowy badamy bądź w pozycji stojącej chorego, bądź też w pozycji siedzącej na twardym krześle, ułożywszy splecione nasze dłonie na czaszce badanego, uciskamy ją silnie ku dołowi — wówczas powstaje ból w tym kręgu, niekiedy z towarzyszącym mu uczuciem opasywania: nie należy tego czynić zbyt brutalnie ze względu na możliwość złamania patologicznego kręgu przy tym rękoczynie.
Objaw potrząsania kręgosłupem badamy ułożywszy chorego na brzuchu i potrząsając obiema kończynami dolnymi, ujętymi za stopy; wówczas chory odczuwa silny ból w chorym kręgu wraz z uczuciem opasywania na tym poziomie. Można też posługiwać się objawem Neriego.
Ruchy kręgosłupa badamy, polecając choremu podnieść coś z podłogi; widać wówczas oszczędzanie kręgosłupa oraz jego usztywnienie. Tak samo polecamy choremu przeginać się w różne strony. Porażenie prostowników kręgosłupa uniemożliwia choremu szybkie prostowanie się bez wspierania się rękami o kończyny dolne, jak to czynią zwykle dzieci dotknięte dystrofią mięśniową.
CHÓD
Celem zbadania sprawności chodu polecamy choremu przejść się po dużym pokoju w kierunku prostym z oczyma otwartymi, a potem przymkniętymi. Wskazane jest polecić badanemu wejść na krzesło to jedną, to drugą nogą (łatwiej zauważyć jest wówczas niedowład kończyny dolnej), zejść z krzesła, z kilku stopni (ataxia) itd.
Znane są następujące znamienne zaburzenia chodu.
1. Chód połowiczó-niedówładny występuje w niedowładach połowiczych: brak balansowania kończyną górną po stronie porażonej, lub mniejsze balansowanie nią w porównaniu ze stroną zdrową; powłóczenie kończyną dolną niedowladną z jej szurganiem. W porażeniach połowiczych kurczowych występuje chód koszący: niedowładna kończyna dolna jest silnie wyprostowana w stawie kolanowym, znajduje się w ustawieniu końsko-szpotawym, kończyna dolna zatacza w bok półkole tzw. circumductio, helicopodia); kończyna górna ma ramię odw iedzione. przedramię zgięte i nawrócone w pronacji , nadgarstek i palce zgięte (tzw, postawa Wernickego-Manna).
2. Chód niedo władny (paraparetyczny) wiotki: chory chodzi powoli, z wysiłkiem, nie odciągając stóp, opierając się o laskę lub przy pomocy drugiej osoby; często załamuje się w kolanach, niekiedy chwieje się; chód ten występuje prawie z reguły w sprawach rdzeniowych — (wyjątek — oponiak przystrzałkowy).
13*
Objaw
szczytowy
Objaw
potrząsania
kręgosłupem
195