012

Tablica i. 3

Układy hrys talogra/i czne 2 odpowiednimi klasami symetrii

Układ krystalograficzny	Liczba grup punktowych w układzie	Symbole międzynarodowe grup punktowych^1^		Elementy symetrii charakterystyczne dla układu krystalograficznego
		pełne	skłócone
Trójskośny	2	I 1		brak elementów symetrii (I) lub tylko środek symetrii (I)
Jednoskośny	3	m 2 21 m		oś 2-krotrui lub płaszczyzna symetrii
Rombowy	3	mml 222 2 2 2 m m m	mmm	trzy osie 2-krotne lub jedna oś 2-krotni wzdłuż przecięcia dwóch prostopadłych płaszczyzn symetrii
Tetragonalny i \	?	4 4 4 }m Alm Amm 422 4 2 2	4 Z. mm m	oś 4 lub 4 zgodna z osią krystalograficzną Z
Regularny	5	23 Ł> 4 3m 432 -3-2 m m	m2 mim	cztery osie 3-krotne wzdłuż przekątnych przestrzennych sześcianu
Heksagonalny	7	6 6 6/m iml 6 mm 622 6 2 2	6 — mm m	oi 6 lub 6 zgodna z osią krystalograficzną Z
Trygonainy	5	3 3 32 3nt a m	im	oś 3 lub 3 zgodna z osią krystalograficzną z

Stosowaną jeszcze niekiedy symbolikę grup punktowych Schoenfiies* możne znaleźć w zalecanej literaturze> t także w „Internationa! Tablea for X-R*y GysłałIography^,\ Kynoch Press, Birmingham

1969.

działaniem sił zewnętrznych. Dzięki temu zjawisku metale wykazują zdolność do odkształceń plastycznych. Płaszczyzna poślizgu i leżący w niej kierunek poślizgu tworzą tzw. system poślizgu.

W strukturze Al najgęstsze wypełnienie atomami mają płaszczyzny {lllł tworzące postać ośmiościanu.w sieci wyróżnia się 4 rodziny płaszczyzn tego typu. Na każdej płaszczyźnie istnieją 3 kierunki o najgęstszym wypełnieniu,wzdłuż których stykają się atomy. Kierunki te mają orientację <110>-tablica 1.4. Ogólnie więc _w sieci liczba systemów poślizgu wynosi 12. Stopień wypełnienia przestrzeni komórki wynosi 74%.Prezentuje on stosunek objętości atomów przypadających na komórkę do jej objętości.

Analizując w sieci Al przestrzenne ułożenie jednostek fizycznych przyjmowanych w rozważaniach modelowych jako układ kul stwierdzić można, że sekwencje kolejnych warstw układają się w sposób ABCABC. Przestrzenny zwarty układ uzyskuje się przez nakładanie na siebie zwartych warstw heksagonalnych, przy czym kule warstwy nakładanej muszą leżeć w zagłębieniu warstwy poprzedniej - rys.1.8.

W zwartych przestrzennych ułożeniach kul występują wyłącznie dwa rodzaje luk: czworościenne (tetraedryczne) i ośmiościenne (oktaedryczne). Ilość luk otaczających każdą kulę w zwartym ułożeniu przestrzennym wynosi:

-    luk czworościennych 3 + 3 + 2 = 8,

-    luk ośmiościennych 3+3 = 6.

Uwzglęając, że każda luka czwrościenna jest wspólna dla 4 kul, a ośmiościenna dla 6 kul, można policzyć ilość określonych luk przypadających na kulę, a mianowicie dla luk czworościennych:

liczba luk czworościennych otaczających kule _ 8 _ ₂ liczba kul otaczających lukę czworościenną ~ 4

dla luk ośmiościennych:

liczba luk ośmiościennych przypadających na kule _ 6 _ ^ liczba kul otaczających kulę oktaedryczną    “ 6

21