146
B. Stachowski, J. Kaczmarek, P. Olejniczak
jak i ból wyraźnie zmniejszały się lub całkowicie ustępowały po unieruchomieniu chorego z równocześnie zastosowaną stabilizacją zachowawczą lub operacyjną kręgosłupa.
Z całości analizy zespołów bólowych szyjnych pourazowych dostrzega się pewne zależności pomiędzy zakresem ubytków neurologicznych a występowaniem bólu (tab. V). W przypadku ciężkich uszkodzeń z porażeniami czterokoń-czynowymi bóle występowały raczej rzadko — u 25 spośród 71 chorych (35%). W przypadku lżejszych uszkodzeń rdzenia bądź nn. rdzeniowych odsetek cierpiących wynosił 60% (u 115 spośród 183), czyli jest wyższy w stosunku do wskaźnika średniego (40%) obejmującego wszystkie grupy chorych.
PIŚMIENNICTWO
1. Braakman R., Penning L.: Injuries of the cervical spine. Excerpta Medica, Amsterdam 1971. — 2. Cyriax J.: Cervical spondylosis. Butterworth. London 1971. — 3. Jung A., Kehr P., Margel F., Weber B. G. — Ed.: The cervical spine. H. Huber, Bern 1974. — 4. Stachowski B.: Leczenie urazowej paraplegii spastycznej w świetle badań elektromio-graficznych. Rehabilitacja. PZWL, Warszawa 1966, 111—125. — 5. Stachowski B.: Pourazowa niedostateczność krążenia krwi w szyjnym odcinku rdzenia kręgowego. XVII Zjazd Chirurgów Klatki Piersiowej, Serca i Naczyń. Wrocław 1977 (oddana do druku). — 6. Tokarz F., Stachowski B.: Urazy kręgosłupa szyjnego powikłane niedostatecznością krążenia tętnic kręgowych. Pat. Pol. 1974, 25, 3, 445—449.
Adres autorów: ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań, Klinika Neurochirurgii