0000187

188

Z. Szlenk, A. Lesiak, T. Bardadin

Badaniom poddanych zostało 48 chorych w wieku 31—60 lat (tab. I.). Większość chorych stanowiły kobiety (73%). Chorzy w przeważającej większości (90%) pracowali zawodowo (tab. II). Część chorych (10%) nie pracowała z powodu trwałej niezdolności do pracy, spowodowanej objawami klinicznymi spon-dylozy szyjnej. Natomiast duża liczba chorych (67%) korzystała często z długoterminowych zwolnień lekarskich.

Chorzy poddani byli typowym badaniom stosowanym w zespołach klinicznych spondylozy szyjnej ze szczególnym uwzględnieniem badania elektrony-stagmograficznego, dzięki któremu możliwe jest zarejestrowanie nawet niewielkich zaburzeń narządu przedsionkowego, których innymi metodami diagnostycznymi nie można ujawnić. Badania elektronystagmograficzne (eng) przeprowadzono w swobodnej pozycji siedzącej i leżącej na wznak oraz w ułożeniach stwarzających warunki do wzajemnego ucisku struktur anatomicznych szyi w celu wykrycia pozycji powodujących największe zaburzenia narządu przedsionkowego. Do nich należała pozycja siedząca z maksymalnym skrętem głowy na boki, pozycja leżąca na bokach na płaskim podłożu bez podpórki wyrównującej pod głowę, pozycja pełnego, swobodnego zwisu głowy z ułożenia na wznak (pozycja Rosę) oraz pozycje maksymalnych skrętów głowy na boki w tym ułożeniu. Badania przeprowadzono za pomocą aparatu Mingograf 34 firmy Siemens-Elema, stosując przesuw taśmy z prędkością 50 mm/s. Cechy patologiczne zapisu eng stwierdzono u 87% chorych.

Konfrontując wyniki tych badań z analizą sytuacji statycznych i dynamicznych, w jakich znajdowali się chorzy w czasie pracy, doszliśmy do przekonania, że szczególnie nieprawidłowe, długotrwałe pozycje oraz częste, nadmierne napinanie mięśni szyi podczas pracy — wywołują znacznego stopnia zmiany w narządzie przedsionkowym, ujawniane w postaci patologicznego zapisu eng. Zmiany te charakteryzowały się nasileniem zaburzeń narządu przedsionkowego po stronie przeciwnej do długotrwałego skrętu głowy podczas pracy.

Przykład korelacji zaburzeń przedsionkowych z nieprawidłową pozycją i stanami nadmiernego napięcia mięśni szyi podczas pracy stanowią następujące przypadki.

Przypadek 1. Kobieta lat 41, krawcowa, podczas pracy długotrwały skręt głowy w lewo. Badanie eng wykazało zwiększenie cech patologicznych podczas skrętu głowy w lewo (ryc. 1).

Przypadek 2. Kobieta lat 34, sprzedawca, podczas pracy częste skręty głowy w prawo (ryc. 2). Badanie eng wykazało nasilenie cech patologicznych podczas skrętu głowy w prawo.

Przypadek 3. Kobieta lat 46, sprzedawca, podczas pracy obustronne częste

CL

C

Ryc. 1. Kobieta, lat 41: a — pozycja leżąca z głową zwieszoną, b — skręt głowy w prawo, c — skręt głowy w lewo.