049 4

bardzo daleko posuniętej czystości. Wszelkie mierzone części muszą być dokładnie oczyszczone, a ponadto — bezpośrednio przed pomiarem — przemyte czystą benzyną i osuszone. Temperatura mierzonych elementów oraz narzędzi pomiarowych powinna wynosić 20 + 3° C. Stosowane do pomiaru przyrządy muszą znajdować się w dobrym stanie. Należy posługiwać się ni-

Rys. 4.14. Sposób posługiwania się czujnikiem przy pomiarze średnicy cylindra

mi z dużą delikatnością i ostrożnością.

W podobny sposób można mierzyć średnice wszelkich dostatecznie dużych otworów w innych częściach motocykla, które ulegają zużyciu.

Po wykonaniu pomiarów zabezpieczyć cylinder przed korozją.

Kwalifikowanie cylindra do naprawy

Można przyjąć, że cylinder zdecydowanie kwalifikuje się do naprawy jeśli jego maksymalne zużycie dochodzi do wartości o około 0,10 mniejszej niż najbliższy nadwymiar tłoka naprawczego.

I tak np. pierwszy nadwymiarowy tłok dla motocykli IŻ-350, Pannonia 250, AWO-425 i Simson Sport ma średnicę większą o 0,50 mm od średnicy nominalnej, a więc cylinder tych silników powinien być naprawiany, jeżeli jego zużycie osiąga wartość do około 0,40 mm.

Jeżeli jednak ogólny stan techniczny silnika jest bardzo zły, a cylinder wykazuje zużycie rzędu nawet 0,18—0,25 mm, to jego naprawa jest opłacalna przy okazji naprawy innych zespołów (np. łożyska korbowodu).

Nadwymiarowe, naprawcze tłoki niektórych motocykli np. Jawa, MZ ES, WFM, Junak, SHL oraz skuterów Osa i Lambretta mają średnice większe o 0,25 mm od średnicy nominalnej (lub poprzedniego nadwymiaru). Zgodnie z podaną wyżej zasadą cylindry tych motocykli powinny być naprawiane gdy zużycie osiąga wartość około 0,15 mm. Jednakże — jak wykazuje praktyka — silniki te mogą pracować jeszcze przy zużyciu cylindrów sięgającym wartości 0,25—0,28 mm, wykazując przy tym nieco obniżone własności eksploatacyjne (obniżenie mocy i zwiększenie zużycia paliwa o około 5—10°/o, utrudniony rozruch i hałaśliwość pracy silnika).

Przy późniejszej naprawie takiego cylindra należy powiększyć jego średnicę od razu na drugi wymiar naprawczy. Ten sposób postępowania jest ekonomicznie mniej uzasadniony, gdyż traci się wówczas jeden przebieg między-naprawczy silnika zyskując w zamian przedłużenie przebiegu zazwyczaj znacznie mniejsze niż przy prawidłowej naprawie z wymianą tłoka. Decyzja w tej sprawie należy do użytkownika i dyktowana być może różnymi względami jak np. brak czasu na naprawę lub trudności w uzyskaniu części zamiennych, względnie ogólnym stanem zużycia innych zespołów motocykla.

Jeżeli zużycie cylindra jest mniejsze niż 0,08 mm, naprawa nie jest uzasadniona. Dla silników motocykli AWO-

49

4 — Naprawa motocykli wyd. II