087 3

ten może występować również w sposób ciągły podczas pracy silnika przy obrotach bliskich maksymalnym.

Wielkość luzu w łożysku korbowodo-wym należy zasadniczo mierzyć za pomocą czujnika. Przed pomiarem łożysko powinno być dokładnie przemyte czystą benzyną w celu usunięcia oleju, który może powodować niedokładności pomiaru. Wał korbowy ustawiamy i unieruchamiamy w położeniu odpowiadającym największemu zużyciu łożyska, co najczęściej wypada przy obróceniu wału do położenia 20—30° po ZZ, zgodnie z kierunkiem obrotów

Rys. 4.69. Pomiar luzu łożyska korbowcdu. Wal wyjęty z silnika i zamocowany w kłach tokarki

wału korbowego. Następnie po oparciu nóżki czujnika o korbowód, poruszamy korbowodem wzdłuż jego osi podłużnej. Zakres wychyleń wskazówki czujnika powinien pokazać nam wielkość luzu promieniowego łożyska.

Dla pewności uchwycenia rzeczywiście największych luzów łożyska korbowego, warto jest pomiar powtórzyć dla kilku innych położeń wału. Praktycznie jest to jednak możliwe dopiero po wyjęciu wału z silnika, bowiem ograniczony dostęp w skrzyni korbowej pozwala bez wyjmowania wału stwierdzić luz łożyska tylko w położeniu bliskim ZZ. Jeśli wówczas wykryje się luz bliski górnej granicy dopuszczalnej, należy liczyć się z koniecznością naprawy lub wymiany wału.

b

Rys. 4.70. Luzy łożyska korbowodu a — luz promieniowy, b — luz osiowy

W razie braku czujnika, przy pewnej wprawie kontrolującego, wielkość luzu można w dużym przybliżeniu określić „na wyczucie” bez zdejmowania tłoka, przytrzymując jedną ręką wał korbowy ustawiony w opisany wyżej sposób i poruszając drugą ręką za korbowód. Luz promieniowy o wielkości przekraczającej 0,08 mm daje się wówczas wyczuć.

Przy sprawdzaniu wielkości luzu promieniowego należy pamiętać, aby poruszać korbowodem dokładnie wzdłuż jego osi podłużnej, to jest zgodnie z kierunkiem działania sił obciążających go podczas pracy silnika. Jest

Rys. 4.71.

Sprawdzanie luzu łożysk głównych

to dlatego ważne, że łożysko korbowo-dowe ma zawsze dość duży luz osiowy, wynoszący zależnie od konstrukcji 0,10—0,30 mm (a czasem więcej), któ-

87