08 4

Prasa w Roz won; Historycznym 59

Prasa w Roz won; Historycznym 59

^lłe U A*-,

Ko*,_a

vv /■> '

1 ?4₀

,,, ńioiaym czynnikiem *ye,_;1 publicznego. Inaczej wygi,dalby obraz P°^hk“L⁸°    «^dy»y "<« ukazywały .Sic takie pisma, |ak ,/a

,_MWy Przytomne i Pożyteczne'. _preede wszystkim „Monitor ' -_tnsp,^o i anmu or ówczesnego Życia kulturalnego. Ukazywanie siy Tl'    T ^,es‘ 7~> ^wzri»siającego znaczenia w życu

i .nr ^y, ' ^{lnnyth ntó} szlachecka. Zmiany zacho

^dz:’    ⁸ Pod-rcc zachodnioeuropejskiej znalazły odbicie we

-e \yy,

‘Znuj,

^enia

? ko-

woli,

Csię.

dia

iniu

uz-

)ie

k-

ie I >-

_xvszcchsironnej działalności pisarskiej, publicystycznej i wydawniczej Piotra ^Witkowskiego, któiy założył ..Dziennik Handlowy” i „Przewodnik Warszawski — pisma o charakterze ogłoszeniowym.

W epoce oświecenia dostrzegamy pierwsze oznaki powstawania zawodowych grup twórczych, dla których jedynym środkiem utrzymania było pióro. Jeśli wierzyć Naruszewiczowi, to „chudy literat nie prowadził lukratywnego życia, ale żył z pióra. A to jest moment istot ny dl a kształtowania nowoczesnego dziennikarstwa.

Rozwój codziennej prasy informacyjnej hamowała wpływowa Gazeta Warszawska" Łuskiny. Jej monopol w tym zakresie przełamała dopiero ..Gazeta Narodowa i Obca". Z ośrodków prowincjonalnych żywszą aktywność w ruchu wydawniczym wykazywał Lwów — 5 tytułów (w łatach 1792-1798 wychodził tu „Dziennik Patriotyczny Polityków'', pierwsze pismo w dziejach prasy polskiej używające w tytule właściwie słowa „dziennik”); Wilno i Kraków („Zbiór Wiadomości Tygodniowych") posiadały po 1 tytule. W Krakowie w 1796 zaczęła ukazywać się „Gazeta Krakowska” Jana Maja, która przetrwała do 1849 roku.

Ruch prasowy znacznie ożywiło powstanie kościuszkowskie.

W 1794 ukazuje się M nowych czasopism, m.in. „Przyjaciel Ludu", „Gazeta Rządowa , organ Rady Najwyższej Narodowej w czasie insurekcji, ..Dziennik Powstania Polski” zlikwidowany po kilku numerach. Upadek powstania kościuszkowskiego zatamował rozwój polskiego czasopiśmiennictwa. Z 19 czasopism ukazujących się w 1794 roku już w następnym pozostaje 12, a w 1800 tylko 10. Z dawnych czasopism przetrwała „Gazeta Warszawska” i „Gazeta Korespondenta”.

III OKRES: 1815-1863

Cechą charakterystyczną dziennikarstwa tego okresu jest mocne angażowanie się w życie polityczne i specjalizacja tematyczna. Wyraźnie wyodrębniają się czasopisma polityczne, prawnicze, ekono-

!