0 6

Rozdział \3 Kwasy nukleinowe

Wprowadzenie

Organizmy żywe mogą istnieć wyłącznie wtedy, gdy są zdolne przekazać swą informację genetyczną organizmom potomnym. Podstawę tej informacji genetycznej stanowi kwas deoksyrybonukleinowy i następujący kierunek jej przekazywania:

DNA-*■ RNA-*■ białka-*■ komórka -*■ organizm

Schemat przepływu informacji genetycznej przedstawiony poniżej jest określany jako centralny dogmat biologii molekularnej:

2

I    ł I    \

DNA DNA RNA-► białko

t_I K_I

1    3

Synteza potomnej cząsteczki DNA to replikacja (etap 1 na schemacie), przekazywanie informacji z DNA na RNA — transkrypcja (etap 2), a z RNA dla syntezy białka — translacja (etap 4). Ten ostatni termin jest związany z przetłumaczeniem informacji zapisanej w sekwencji nukleotydów na ,język” aminokwasów. Istnieje możliwość przekazywania informacji z RNA na DNA, tj. odwrotna transkrypcja (etap 3).

Od odkrycia przez Mieschera nukleiny (por. wprowadzenie do rozdz. 9), do poznania budowy i roli kwasów nukleinowych w komórce upłynęło wiele lat badań. Model struktury przestrzennej DNA przedstawili Watson i Crick w 1953 r. i dopiero od tego momentu rozpoczęła się lawina niezwykłych osiągnięć w dziedzinie hemii i fizjologii kwasów nukleinowych. Było to związane z rozwojem najpierw metod cytochemicznych i spektrofotometrycznych, a następnie biochemicznych i biofizycznych, w tym chromatograficznych, analiz enzymatycznych, mikroskopii

360