Badanie języka, podobnie jak u krów, polega na dokładnym obejrzeniu, omacaniu i ewentualnym nacięciu. Nacięcia przeprowadza się tylko w przypadkach zmian, w celu ich rozpoznania. Specjalną uwagę należy zwracać na obecność wągrów (Cysticercuscellu/osae), dla których język jest typowym miejscem predylekcyjnym. W celu wykrycia wągrów lub wykluczenia ich obecności należy dokładnie obejrzeć i omacać cały język, a zwłaszcza jego dolną i boczne powierzchnie (palpacja).
Krtań. Badanie krtani świń ma bardzo duże znaczenie. Podczas jej oględzin należy zwracać specjalną uwagę na ewentualną obecność wągrów w mięśniach krtani (miejsce predylekcyjne) oraz na wybroczyny, zwłaszcza na nagłośni, występujące przy ostrej postaci pomoru świń. Trzeba podkreślić, że wybroczyny na nagłośni są bardzo ważnym wskaźnikiem podczas wykrywania i rozpoznawania pomoru. Należy również pamiętać, że rozpoznanie pomoru dokonywane jest Ęwffiącznie na podstawie zmian anatomopatoloeicznych. występujących w krtani oraz w innych narządach i tkankach, które zostaną dalej omówione.
Badanie bakteriologiczne tkanek przy pomorze świń ma na celu wykluczenie powikłań bakteryjnych, a zwłaszcza salmonelozy.
Migdalki podniebienne. Migdalki świń ulegają dość często zropieniu oraz stwierdza się w nich nosicielstwo włoskowca różycy. Należy więc wycinać je u wszystkich świń i dyskwalifikować wraz z pierścieniem chłonnym okołogar-dłowym (tak zwanym pierścieniem Waldeyera).
Przełyk. Mięśnie przełyku są bardzo ważnym miejscem predylekcyjnym występowania wągrów i sarkosporydii. Dokładne oględziny i omacywanie przełyku są więc konieczne.
Płuca. Schemat badania płuc świń jest podobny do badania płuc bydła rogatego. Należy jednak pamiętać o następujących różnicach:
| podczas badania węzłów chłonnych (rys. 7) - u świń brak jest węzła chłon--—BR nego śródpiersiowego tylnego najdłuższego;
1
3 każde płuco nacinane jest zwykle tylko jednym cięciem poprzecznym, od 3 strony grzbietowej, w dolnej jednej trzeciej (oględziny na przekroju jak u bydła); /£ p
3 podczas badania płuc należy zwrócić uwagę na nicienie płucne usadawiające się najczęściej w płatach tylnych.
W celu wykrycia pasożytów konieczne jest dokładne omacanie (palpacja) płatów tylnych, zwłaszcza przy ich krawędziach; po nacięciu miejsc zmienionych można niekiedy wycisnąć nicienie z oskrzelików.
W przypadku stwierdzenie guzków pasożytniczych należy odciąć i zdyskwalifikować zmienione części piatów lub nawet całe płuca.
Wątroba. Badanie wątroby polega na oględzinach oraz, w razie potrzeby, nacięciu węzłów chłonnych (rys. 7). Nacięcia miąższu wykonuje się tylko po stwierdzeniu zmian chorobowych. Badając wątrobę należy zwracać specjalną uwagę na:
O pasożyty, na przykład bąblowca (Echinococcus granulosus) występującego dość często;
D zmiany miąższu wątrobowego, na przykład słabe wykrwawienie, zwyrodnienie oraz ogniska nekrotyczne - nasuwające podejrzenie salmonelozy;
O śluzówkę pęcherzyka żółciowego - przy pomorze świń mogą w niej występować wybroczyny.
Serce. Sposób badania jest podobny do badania u bydła. Oględzinom poddaje się w kolejności : worek osierdziowy i osierdzie, nasierdzie, mięsień na przekroju, komory sercowe i wsierdzie.
Specjalną uwagę należy zwrócić na:
O wągry, gdyż mięsień sercowy jest dla nich bardzo ważnym miejscem predylekcyjnym;
O sarkosporydie, ponieważ również lokalizują się w mięśniu sercowym;
O wybroczyny pod nasierdziem, zwłaszcza wzdłuż naczyń wieńcowych i na przedsionkach, występujące przy ostrej postaci pomoru i innych chorobach zakaźnych;
O zastawki (zwłaszcza zastawka przedsionkowo-komorowa lewa), przy przewlekłej postaci różycy świń występują w niej często kalafiorowate zgrubienia.
Przewód pokarmowy. Sposób badania żołądka i jelit świń jest taki sam, jak u bydła. Badanie polega na:
O oględzinach zewnętrznych każdego odcinka; nacięciu węzłów krezkowych;
O nacięciu ścianek, tylko w razie potrzeby, to jest przy obserwowanych zmianach chorobowych.
Specjalnej uwagi u świń wymagają:
O błona śluzowa żołądka przy podejrzeniu ostrej postaci pomoru (możliwość wybroczyn);
O błona śluzowa jelita ślepego przy podejrzeniu przewlekłej postaci pomoru (charakterystyczne butony);
D zmiany gruźlicze (świnie częściej niż bydło zakażają się gruźlicą przez przewód pokarmowy).