i po podstawieniu do (2), otrzymamy
I — xarcsinx4-]/l—** +C
5) Przyjmijmy u = x?, dv =- e3xdx. Wtedy du = 2xdx, v = f e3xdx => = Y f e3xd(3x) = | e3l i wg wzoru (*) znajdujemy
Do ostatniej całki stosujemy ponownie wzór na całkowanie przez części. Bierzemy u = x, dv = e3xdx. Wtedy du = dx, v = j e3x dx = <?3 .
Ze wzoru (*) otrzymamy
Po podstawieniu do (3) znajdujemy
/ = (y 'e^)+C = (9^-6*+2)+C
W przykładzie tym całkowaliśmy przez części dwukrotnie. Oczywiście, gdyby pod całką zamiast X1 było xi, należałoby całkować przez części trzykrotnie. Ogólnie, przy obliczaniu całki j xne*dx, jak również całek / }f$mxdx, f x"cosxdx (gdzie wykładnik n jest liczbą naturabią) trzeba całkować przez części n razy.
6) Niech u = e~x, dv = cos~^dx. Wtedy du = —e~xdx i v — j cos ~ dx — = 2 Jcccy ^{y] = 2sin Na mocy wzoru (*) mamy
/ = J e-*coSy dx = 2^*smy+2 J’e-*siny<&J = 2e-*siny+2/1 (4)
Do otrzymanej całki 7j znowu stosujemy wzór na całkowanie przez części, przy czym bierzemy u = e~x, dv = sin y ć/jc.
Znajdujemy
oraz
h = J e *sin \dx = -2e"xcos-* -2 | e"xcos~dx = -2<r*cos — J 2 2 J 2 2
Po podstawieniu otrzymanego wyniku do równości (4) dochodzimy do równania, w którym wielkością niewiadomą jest szukana całka I
I — 2e ^sin ---j-2 — 2e~*c<>s ——21
i z którego znajdujemy
51 = 2e *sin — 4e~*cos-^-
; = i«-
mianowicie «=sin Z-, dv — e Xdx, to otrzymalibyśmy du — — cos — dx
2 2
Gdybyśmy jednak przy obliczaniu całki h obrali u i dro w inny sposób, x 2
v = —e~x, oraz
h = -e-^sin j e~J
,— X
x , . x , 1 _
cos—-zfce = — esm ——|~—7
który to wynik po podstawieniu do równości (4) dawałby nie równanie na I. ale oczywistą tożsamość / = 2e_*sin *-+2|—e_*sin^--f--^-/j; typu 0 = 0.
Przykład ten wskazuje r.a to, że powtórne całkowanie przez części może czasem doprowadzić do całki wyjściowej I, przy czym dostajemy wtedy albo równanie, z którego łatwo już wyznacza się I, albo też — przy niewłaś J c iwy ni wyborze u i dv przy drugim całkowaniu przez części —- bezużyteczną tożsamość.
Obliczyć całki: | |||
483. |
fxsinxdx |
484. |
1 x2lnxdx |
485. |
1 ln (xn)dx |
486. |
*’ t I (x2j-l)e~2xdx |
487. |
j xsec3xdx |
488. |
1 xln(x— l)dx |
489. |
1 arce tg tdt |
490. |
J ln(l-j-x2)dx |
14 Metody rozwiązywania zadań /