100220111083

30. ŚNIADECKI: NAPISY 179

a niezmiernie obszernej i ważnej, którą kiedyś * * kosztownymi rycinami wydać zamyślam. Przypatruję się także rozmaitym tablicom i tabliczkom, czytam napisy, które mi często nastręczają ważne uwagi. Koany&l&łem np. nieraz, że jednakże potrzeba niepospolite-

i kraju, i miasta, żeby w nim mówiono i pisano tak wtieki językami, a tak dobrze i czysto. Mamy albowiem napisy w rozmaitych, tak żyjących, jako i umarłych językach. Mamy je w języku dawnych Rzymian, choć nie |pta\vsze lapidarne ^{1 2}, ale często takie, jakich by lada Akademia Napisowa ^{3 4} nie ułożyła. Oto np.: Regina Pacis, fun-da nos in Pace ⁸ — jest napis, który by dał do myślenia niejednej Akademii, chociaż w istocie jest bardzo naturalny i prosty, znacząc tylko, że piękny gmach, na którym Best położony, był niegdyś założony przez Paca.

■ Co do napisów w językach żyjących, te są po większej Bzęści gładkie, jasne i niekiedy arcydowcipne, mianowicie w języku francuskim, niemieckim, rosyjskim, nowohebraj-pkim⁵ i polskim. A chociaż nowohebrajskie napisy od Bawnej hebrajskiej mowy całym niebem się różnią, cha-fr alk tery ⁶ wszakże są zupełnie te same. Tak zaś teraz te [napisy są zagęszczone, tak liczne, tak obszerne, tak po ■wszystkich a wszystkich upowszechnione ulicach i pla-

1

in folio — zob. przyp. 6 do artykułu 14.

2

•    lapidarny — nakamienny, w dalszym znaczeniu zwięzły.

3

   Akademia Napisowa — francuska Academie des Inscrip-Bions et Belles-Lettres, zajmująca się historią, archeologią, Lingwistyką nowożytną i filologią klasyczną (część Instytutu Francuskiego).

4

   — Królowo pokoju, utwierdź nas w pokoju (łac.). Napis 'na kościele Sw. Piotra i Pawła w Wilnie, ufundowanym przez Michała Kazimierza Paca, wojewodę wileńskiego i wielkiego ^hetmana litewskiego; gra słów w napisie miała upamiętnić nazwisko fundatora.

5

•    nowohebrajski — żargonowy, jidysz.

6

charaktery — tu: litery, pismo.