118 119

RoidiulXl

RoidiulXl

centralizacji i demokratyzacji, wpływając na realny wpływ społeczeństwa na bieg spraw państwowych w terenie, ale nie przekreślając roli i JednoSci państwa, centralnego sterowania najważniejszymi sprawami, ochrony słabszych w warunkach wolnego rynku i konkurencji itd.

Reformowanie administracji publicznej Jest sprawą trudną, mającą olbrzymie i wszechstronne znaczenie. Działania w tej dziedzinie muszą być poprzedzone wnikliwą pracą przygotowawczą, opartą na m.ln. wiedzy ekonomicznej, politycznej, wskazaniach teorii organizacji itd.. a takie uwzględniać założenia ustrojowe państwa, możliwości kadrowe czy materialne. Reformy muszą byC oparte na prawie, dobrze przygotowane i raczej stopniowo wprowadzane w Zycie. Karol Adamiecki zwracał uwagę m.in. na tzw. prawa inercji, przyzwyczajenia i przekorę, na konieczność uwzględniania reakcji tych. których praca ma ulec zmianie czy usprawnieniu, a nawet wlulkulowywania strat przy przezwyciężaniu określonych oporów. Przygotowywanie reform powinno uwzględniać nie tylko przygotowanie aparatu administracyjnego czy zaplecza materialnego, ale także przygotowanie społeczeństwa, szeroką akcję wyjaśniającą i przeciwdziałanie zaskoczeniu dla obywateli. Łączy się to m.in. z tworzeniem zrozumiałych oraz fachowo napisanych przepisów tworzących prawną podstawę reform i zmian, konsultacjami w gronach bezpośrednio zainteresowanych i wśród ogółu. Państwa z reguły tworzą specjalne organy państwowe zajmujące się przygotowaniem reform. Ich przykładem może byC Komisja ds. Usprawnienia Administracji przy Prezesie Rady Ministrów, działająca w Polsce w okresie międzywojennym, czy Pełnomocnik Rządu ds. Reformy Administracji Publicznej, który przygotował w 1993 roku dokument pt. -Założenia I kierunki reformy administracji publicznej'. Zmiany w działaniu administracji publicznej oparte na ustawie z 1998 roku są dobitnym przykładem wpływu reform na całokształt żyda społeczno-gospodarczego i funk

cjonowania państwa. Praca organów przygotowujących reformy powinna uwzględniać zarówno szkodliwość tzw. skostnienia. Jak i wprowadzania ciągłych oraz nieustannych zmian. Reorganizacje z reguły zakłócają, choCby na określony czas. rytm i porządek pracy, poczucie pewności pracowników administracji oraz zderzają się z przyzwyczajeniami interesantów, a więc szeroka informacja o planowanych korzyściach. które mają przynieść reformy, powinna byC nieodłączną częścią ich przygotowywania. Podnoszenie efektywności działań administracji jest często trudne do zmierzenia, gdyż np. ilość załatwionych różnych indywidualnych spraw, wydanych w określonym czasie decyzji dotyczących wielu dziedzin itd. nie może mechanicznie rzutować na ocenę efektów pracy.

Teoria podkreśla, że znaczna częśC reform w administracji okazuje się po Jakimś czasie nieudana, ale nacisk potrzeb życia zmusza do ciągłych zmian. Odpowiedzialność przeprowadzających reformy jest bardzo duża. ze względu chociażby na koszty, dbałość o umacnianie państwa, zadowolenie obywateli itd. Propozycje określonych zmian powinny wynikać z opartego na starannych badaniach przekonania, że konkretna reforma Jest niezbędna, a jej przeprowadzenie powinno następować w konkretnym czasie i przynieść więcej korzyści niż strat. Ponadto propozycje powinny zawierać analizę kosztów, informację o możliwościach wycofania się z realizacji w ra

ił*

■

złe niepowodzenia, ocenę doświadczeń w tym zakresie Innych państw, uwarunkowania historyczne itd. Teoria podkreśla. Ze reformy powinny byt traktowane jako ostateczność i realizowane w pełnym przekonaniu. Ze są niezbędne. Dostosowywanie administracji do nowych potrzeb nie powinno byC dokonywane w atmosferze ogólnego potępienia tego. co jest lub było. w przekonaniu, Ze teraz wszystko będzie najlepsze 1 najmądrzejsze, a ponadto będzie się cteszyC wielkim poparciem. Dawne rozwiązania mogły byC odpowiednie do dawnych warunków i wszelkie doświadczenia powinny byC twórczo wykorzystane. Wprowadzanie nowego jest często motywowane chęcią powrotu do starego, które jest piękne, bo przemienione w bajkę dobrze prezentującą się na tle trudnej rzeczywistości.

Lęk przed niepewnością jutra zachęca do szukania w przeszłości czegoś stałego, wypróbowanego I pewnego. Życie {dynie 1 świat przekształca się nieustannie. Zmienia się też historia, gdyż w niej są zawarte emocje I świadomość społeczeństwa i nawet upływ czasu nie zawsze sprzyja obiektywności ocen. Historia jest wykorzystywana do różnych celów i często opracowywana na potrzeby chwili bieżącej. Wizja przeszłości uwarunkowana jest z reguły teraźniejszością, determlnizującą patrzenie na przeszłość.

Reformatorzy powinni pamiętać, że nie można dwa razy wejść do tej samej wody w płynącej rzece - jak uczy Herakllt z Efezu - a odwracanie biegu czasu nie jest możliwe. Siła marzeń o idealnym śwlecie. który nigdy nie istniał, ściśle splata się z nowymi problemami społecznymi, ekonomicznymi, politycznymi ze stałymi dążeniami, potrzebami 1 poszukiwaniami nowych rozwiązań, adekwatnych do zmieniającego się świata. Stała walka postępu i rozwoju z zastojem znajduje wyraźne odbicie w reformach administracji.