skanuj0087

Radziewfcz

lat rodzice nie mieli prawa do wpływania na bieg spraw, zachodzących w szkołach. Wraz z rozwojem społeczeństwa obywatelskiego wzrastały roszczenia do wzmocnienia publ. kontroli nad oświatą. 1986 w wyniku czwartej nowelizacji ustawy oświat, powstał program „szkolnego partnerstwa” — prawa do tworzenia lokalnych rad szkół, w których zasiadają nie tylko nauczyciele i rodzice, ale także uczniowie w przypadku szkół średnich czy wyższych. Odpowiednikiem rady szkolnej na terenie szkoły jest Rada Szkolnej Społeczności (Schulgemeinschaftsausschutł), będąca swoistego rodzaju forum szkolnym. Tworzy ją dyrektor szkoły, wszyscy wychowawcy klas, przewodniczący klasowych samorządów oraz reprezentanci rodziców. Rada szkoły ma następujący zakres zadań: określanie wewnętrznego regulaminu szkoły i jej biblioteki, wydawanie pozwoleń na pozalekcyjne spotkania uczniów w szkole lub prowadzenie przez nich akcji pozaszkolnych, planowanie wielodniowych akcji szkolnych, opiniowanie projektów edukacyjnych, decydowanie o kursach językowych i uznaniu określonej formy aktywności (sportowej, kulturalnej, ekologicznej) za wzbogacającą program nauczania, przeprowadzanie spotkań z rodzicami, przyjęcie sprawozdania samorządu uczniowskiego pod koniec roku szkolnego, opracowanie programu wspierającego proces kształcenia politycznego, obywatelskiego i kulturalnego.

Czechy. Rady szkół są w czeskim systemie oświat, zupełnie nowym elementem. 1990 uchwalono ustawę o państwowej władzy i samorządzie w szkolnictwie, która umożliwia tworzenie jedynie rad oświatowych przy kuratoriach. Rady szkół zaczęły powstawać na zasadzie indywidualnych poszukiwań prawnych ich organizatorów. 1991 powstała też grupa NEMES (Niezależna Grupa Interdyscyplinarnych Specjalistów), której członkowie apelowali w swoich publikacjach o tworzenie przy szkołach rad jako organów samorządowych współdecydujących o koncepcji i zarządzaniu tymi instytucjami. Efektem tych inicjatyw było wydanie zarządzenia Ministra Szkolnictwa z 1 III 1993 o tworzeniu eksperymentalnych rad szkół przy szkołach podstawowych i średnich. Zgodnie z zarządzeniem rada szkoły: 1) jest organem niezawisłym, który pełni funkcję konsultacyjną, doradczą i informacyjną oraz koordynuje interes szkoły, rodziców, uczniów i przyszłych pracodawców, 2) opiniuje pracę szkoły, szczególnie w zakresie wychowania, kształcenia i personalnej obsady stanowisk, 3) liczy od 5 do 13 członków, sama określając czas swójjf^f dencji, 4) tworzą ją (w proporcji 1/3 —

1/3) wybrani przedstawiciele rodziców niów (w przypadku szkół wyższych), rij^H zentanci wydelegowani przez władze ne, podmioty gospodarcze i organizacji dowiskowe oraz przedstawiciele szkoły, -iWt Zadaniem rad szkolnych jest rozwiązyWUHl problemów dotyczących: 1) procesu nia i wychowania w szkole, 2) ekonomlS|Mj efektywności nauczania, 3) realizacji praiBp mu kształcenia i planu nauczania, 4) oktiBp nia liczby uczniów i wsparcia dalszej edłyjBl cji swoich absolwentów, 5) budżetu hzm||’ i gospodarowania jej majątkiem, 6) ogóhttpt-poziomu zarządzania szkołą, 7) zagwafaj towania właściwej obsady kadry ped*j[t 8) określania głównych zadań na kolljijj rok szkolny. Rada szkoły zobowiązana jtfj; do przedkładania rocznego sprawozddflif z efektów swojej pracy. Może wystąpić dtf władz zwierzchnich z wnioskiem o odwal#; nie dyrektora szkoły. Po półtora roku trwaillf powyższego eksperymentu powstało żalili' wie 150 rad w szkołach podstawowych, a 1(1 szcze mniej w szkołach średnich. Ogółem d# tyczyło to zaledwie 2,5% szkół. 1995 don?,!# do kolejnej nowelizacji prawa szkolnej# Usunięto m.in. dyrektora szkoły ze składu r|< dy; zadecydowano, iż radę szkoły powołuj! właściciel szkoły na podstawie pisemnego dania co najmniej 10% pełnoletnich uczniów lub prawnych opiekunów uczniów niepełna* letnich, o ile w szkole jest więcej niż 300 ucg* niów, albo na podstawie pisemnego żądani* co najmniej 20% pełnoletnich uczniów bądi prawnych opiekunów uczniów niepełnolet* nich, o ile w szkole jest mniej niż 300 uczniów, albo w oparciu o pisemne żądanie co najmniej połowy pracowników szkoły, albo decyzję organu prowadzącego szkołę. Organ prowadzący szkołę może zlikwidować radę szkoły na wniosek więcej niż połowy pełnoletnich uczniów i prawnych opiekunów uczniów niepełnoletnich lub też w przypadku braku jej aktywności dłużej niż przez jeden rok. Członków rady wybiera się na dwa lata, przy czym 1/3 jej członków mianuje organ prowadzący szkołę, 1/3 wybiera się spośród rodziców, a kolejną 1/3 spośród pracowników szkoły.

Radziewicz Julian Konstanty (ur. 29 V 1937, Konstancin Jeziorna), pedagog; prof, WSPS im M. Grzegorzewskiej w Warszawie; czł. Kom. Nauk. Pedag. PAN; 1982-89 działacz tajnego Zespołu Oświaty Niezależnej; współred. czasopisma „Edukacja i Dialog”;

ranking

n'il. nacz. miesięcznika MEN „Nowa iirzedstawiciel wspólcz. pedagogiki Hp Mhimi i edukacji alternatywnej zorientowa-(H ii,i tworzenie mikrosystemów wychowa-H iwy I', uspołecznienie szkoły i wzmocnie-H Wr |e| wewn. procesów samorządnośdo-j ifili, i;l. dzieła: Funkcja wychowawcy klasy fj tliłtll, Działalność wychowawcza szkoły. ttiąyi ilo badań systemowych (1983), lVy-HiiMCdima i jego klasa (1986), Szkoła uspo-itHiiiaiia i uspołeczniająca (1989), Edukacja dMnntywna. O innowacjach mikrosystemo-m/il 1992).

ilml/lewicz-Winnicki Andrzej, prof. zw. Ilulw. Śląskiego, od 1981 kier. Katedry Peda-|iKlkl Społ., 1984-90 dziekan Wydziału Pe-liłtoKiki i Psychologii, od 1996 dyr. Instytutu Pedagogiki Uniw. Śląskiego; czł. WEAR iWm Id Association for Educational Research) i hm/ ISA (International Sociołogical Associa-iliiii): od 1998 czł. Państw. Komisji Min. Muilnictwa Republiki Słowackiej ds. nada--mnia stopni i tytułów nauk.; od 1999 czł. lutu. Nauk Pedag. PAN; red. nacz. kwartal-; nilui „Auxilium Sociale — Wsparcie Społeczni no ; zajmuje się pedagogiką społeczną, socjo-f fuj;!,) wychowania i polityką społeczno-iinwiat.; gł. dzieła: Pedagogiczne i socjologiczni¹ aspekty płynności załogi w zakładzie przemysłowym (1978), Pedagog i pedagogika m przemyśle (1978), Pedagog w przemysłowym zakładzie pracy (1983), Essays in Social lislagogy (1988), W poszukiwaniu Homo thronomicus — Szkice polemiczne o wychowaniu (1989), Educational Democratization iif Extramural Areas: The Case of Poland (1994), Modernizacja niedostrzeganych ob-arów rodzimej edukacji (1995, 1999), Eme-lyci i renciści w sytuacji społecznego ubóstwa 11997), Tradition and Reality in Educational ahnagraphy of Post-Communist Poland. Essays in. Sociology of Education and Social Pe-tlagogy (1998).

ramowy plan nauczania, dokument regulujący prawnie działalność edukacyjną szkoły; określa tygodniowy, obowiązujący każdy typ szkoły publ. wymiar godzin zajęć i ścieżek edukacyjnych, w tym godziny do dyspozycji dyrektora szkoły, dla poszczególnych etapów edukacyjnych, a także wymiar godzin na zajęcia specjalistyczne (rewalidacyjne) o charakterze rozwijającym i wyrównawczym, prowadzone z uczniem niepełnosprawnym; organ prowadzący szkołę może zwiększyć liczbę obowiązujących godzin zajęć edukacyjnych najwyżej o 3 godz. tygodniowo dla każdego oddziału w danym roku

szkolnym; na podstawie r.p.n. dyrektor szkoły ustała szkolny plan nauczania dla danego etapu edukacyjnego z wyodrębnieniem każdego roku szkolnego. Normy w tym zakresie reguluje rozporządzenie MEN z 15 II 1999 w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych.

ranking szkół, obyczaj oświat, wynikający z przeniesienia sportowego charakteru współzawodnictwa do szkół, aby klasyfikować je według ustalonych kryteriów, porównywać je ze sobą i weryfikować tym samym ich sprawność kształcenia, jest to zarazem efekt dostosowywania edukacji do reguł gospodarki rynkowej, ideologii konkurencji i wolności, demokracji i decentralizacji, wymiernośd i porównywalności.

R.sz. układają najczęściej dziennikarze z „Polityki”, „Wprost”, „Gazety Wyborczej”, ale prowadzą je także niektóre szkoły wyższe i kuratoria oświaty publikując każdego roku tabelę rankingową liceów, biorąc pod uwagę następujące kryteria; liczbę kandydatów na jedno miejsce starających się o przyjęcie do szkoły; jakość (liczbę) kandydatów posiadających świadectwo z wyróżnieniem wśród ogółu kandydatów starających się o przyjęcie do danej szkoły, liczbę sukcesów odniesionych przez uczniów w olimpiadach przedmiotowych, liczbę olimpiad, w których uczestniczyła młodzież szkolna, ilość klas autorskich, wykształcenie nauczycieli (ze szczególnym uwzględnieniem doktorów), wymianę zagraniczną, wyposażenie techniczne szkoły, języki obce (klasy dwujęzyczne), wskaźnik przyjęć na studia absolwentów danej szkoły średniej.

Ten rodzaj jakościowej taksonomii szkół dotyczy przede wszystkim liceów ogólnokształcących; kładzie się nacisk na czynniki pozaszkolnej i wewnątrzszkolnej efektywności kształcenia. Nie uwzględnia się tu jednak innych uwarunkowań, które wcale nie muszą mieć związku z wewnątrzszkolną ofertą edukacyjną (np. tradycje rodzinne, lokalizacja, więzi koleżeńskie ze szkoły podstawowej), a pomimo to stają się źródłem napływu większej i jakościowo lepiej przygotowanej populacji kandydatów. Kryteria rankingowe liceów pomijają zupełnie sprawy wych.-roz-wojowe (np. nie uwzględniają klimatu szkoły, jakości relacji międzyludzkich, sposobu zarządzania środkami publ. i społecznymi, poziomu podmiotowości oraz partycypacji uczniów i rodziców w procesie kształcenia, respektowania praw i skutecznego egzekwowania obowiązków, opinii uczniów, rodzi-