123 3

ruchomych części tłoka, a tym samym siła bezwładności obciążająca mechanizm roboczy. Obu tym efektom zapobiega się przez wywiercenie otworka o małej średnicy w kołnierzu do zamocowania trzonu, który łączy wnętrze tłoka z przestrzenią sprężania. Nie zmienia to praktycznie martwej objętości, a mniejsza różnica ciśnień na ściankach denka i płaszcza umożliwia zastosowanie ścianek tłoka o małej grubości.

Dość często wewnątrz płaszcza tłoka instaluje się jedną lub kilka osłon radiacyjnych, ograniczających przenikanie ciepła od nagrzanego denka do zimnego kołnierza drogą promieniowania. Widok tłoka i wypornika silnika eksperymentalnego SEPS-1 przedstawiono na rys. 4.22. Uwzględniając warunki pracy, jak też wielkość obciążenia, tłoki wykonuje się z wysokostopowych stali nierdzewnych.

Rys. 4.22. Widok tłoka i wypornika silnika prototypowego SEPS-1

Trzon tłoka ma prosty kształt cylindryczny z dwoma końcówkami do połączenia z tłokiem i wodzikiem. W celu umożliwienia montażu końcówka od strony wodzika jest gwintowana. Stan obciążenia i warunki pracy trzonu wymagają plastycznego rdzenia oraz twardej i bardzo gładkiej powierzchni zewnętrznej, która współpracuje z pierścieniami dławnicy. Odpowiednio wysoką twardość powierzchni trzonu otrzymuje się metodą azoto-nasiarczania lub azotowania jonowego.

Rozwiązanie konstrukcyjne wodzika zależy od typu zastosowanego mechanizmu roboczego. W przypadku kiedy jest to klasyczny mechanizm korbowy (rys. 4.23), wodzik ma parę cylindrycznych sanek, wspornik do zamocowania trzonu oraz dwie piasty do połączenia przegubowego za pomocą sworznia z głową korbowodu. Typowy

127