25322

SILĄ CORIOLISA siła bezwładności wywołana obrotowym ruchem Ziemi z zachodu na wschód oraz różnicą prędkości liniowych punktów położonych na różnych szerokościach geograficznych. Jest to siła. która odpycha (w niewielkim stopniu) ciała naturalnie wprawione w poziomy ruch (np. wiatry, prądy morskie), na półkuli północnej w prawo, a na półkuli południowej w lewo. Wyraźnymi przykładami działania tej siły na Ziemi są kierunki stałych wiatrów - pasatów, kierunki prądów morskich oraz procesy mocniejszej erozji (podmywania) prawych lub lewych (w zależności od półkuli) brzegów większych rzek. Siła Coriolisa jest jednym z dowodów na wirowy ruch Ziemi.

Siła dośrodkowa - w fizyce siła powodująca zakrzywianie tom ruchu ciała, skierowana wzdhiż normalnej (prostopadle) do toru, w stronę środka jego krzywizny

Siła tarcia (T. Ft) - siła występująca na styku powierzchni dwóch ciał i... Siła tarcia jest równoległa do powierzchni styku obu ciał i ma zwrot przeciwny

Beaufort opracował i wprowadził w życie skalę shiżącą do szacowania siły wiatru na podstawie skutków jego działania na powierzchnię morza

Solaryinetr - rodzaj przyrządu pomiarowego, który służy do pomiaru natężenia całkowitego promieniowania słonecznego Terinistor stosowany w czujnikach temperatury

Terniosfera — warstwa atmosfery ziemskiej zaczynająca się na wysokości ok. 85 km nad powierzchnią Ziemi i sięgająca do ok. 500-600 km. Termosfera położona jest nad mezosferą i pod egzosferą.

Transformacja inaczej przemiana

Wilgotność względna stosunek ciśnienia cząstkowego pary wodnej zawartej w powietrzu do ciśnienia nasycenia, określającego maksymalne ciśnienie cząstkowe pary wodnej w danej temperaturze.

wilgoniość bezwzględna określana jest przez stosunek masy pary wodnej zawattej w powietrzu przypadająca na 1 kg powietrza suchego

Orkan, huragan, wiatr o sile 12 stopni w skali Beauforta. Również gwałtowny, wirowy sztorm tropikalny o dużej sile niszczącej.

Bryza nocna (lądowa) przynosi na wodę suche powietrze znad lądu.

chinook - ciepły, suchy i porywisty wiatr typu fenowego, wiejący ze wschodnich stoków Gór Skalistych na równiny. Może spowodować gwałtowny wzrost temperatury nawet o kilkadziesiąt stopni Celsjitsza w ciągu zaledwie kilku godzin Chamsin. gorący, porywisty, suchy, południowy tub południowo-wschodni wiatr pustynny, wiejący w Afryce Północnej, nad Morzem Śródziemnym

Harniattan. gorący, suchy i porywisty wiatr, wiejący w Afryce znad Sahary, z kierunku północnego i północno-wschodniego, nad wybrzeże Zatoki Gwinejskiej i część ciągnącego się dalej ku zachodowi wybrzeża atlantyckiego. Pojawia się od grudnia do marca, spotęgowany przez Wyż Azorski obejmujący w tym czasie Północną Afrykę i wzmagany przez pasat. Przynosi duże ilości piasku i pyłu

koszawa na Nizinie Węgierskiej wiatry spływowe - powstają, gdy nad obszarami niezbyt wysokich gór zalega zimne i ciężkie powietrze, które spływa ku niżej położonym, cieplejszym obszarom. Wiatry spływowe są chłodne i bardzo silne Mistral (prowans. wiatr mistrz, od Maestre - mistrz, pan) to suchy, zimny, porywisty wiatr wiejący w południowej Francji poprzez Masyw Centralny. Jest on związany z lokalnym układem cyrkulacji powietrza - pojawia się, gdy nad wschodnim Atlantykiem tworzy się ośrodek wysokiego ciśnienia, a nad Europą Zachodnią przemieszcza się układ niskiego ciśnienia. Kierunek i siła mistralu nad Morzem Śródziemnym są modulowane przez Alpy. Pireneje i Masyw Centralny. Mistral najczęściej pojawia się w okresie zimowym i wiosennym, i stanowi duże zagrożenie dla upraw w tym regionie. Z drugiej strony wiatry mistralowe są znakomite dla windsurfingu.

Mousiut, (z grec. pouowvc<; - zmienny) układ wiatrów, które zmieniają swój kierunek na przeciwny w zależności od pory roku Są to wiatry sezonowe między oceanem a lądem.

Prąd Oj a Siwo zimny powierzchniowy kurylski prąd oceaniczny płynący z północy na południe wzdhiż półwyspu Kamczatka i Wysp Kurylskich. U wschodnich wybrzeży Wysp Japońskich napotyka odnogę prądu Kuro Siwo.

Pasat: Passat - stały, ciepły wiatr o umiarkowanej sile (3~4°B). wiejący w strefie międzyzwrotnikowej między 35° szerokości północnej i 35° szerokości południowej; w epoce żaglowców miał duże znaczenie. Na półkuli północnej pasat wieje z kierunku NE, a na południowej z SE (zgodnie z działaniem siły Coriolisa. powodującej odchylenie kiemnku mchu ciał poruszających się prosto na półkuli północnej w prawo, a na południowej - w lewo). Wieją one ze strefy wyżów zwrotnikowych ku strefie niżów równikowych znajdujących się w tzw. komórce cyrkulacyjnej Hadleya.

Samum chamsin. hamsin - gwałtowny, suchy i gorący południowy w iatr wiejący na pustyniach Afryki Północnej i Półwyspu Arabskiego

Strefa podzwrontikowa obejmuje obszar ziemi pomiędzy 40-50 a 30-40 stopniem szerokości geograficznej północnej. Na północ i na południe od zwromików.

Strefy polarne (strefy podbiegunowe) - strefy oświetlenia kuli ziemskiej, obejmujące obszary na obu półkulach położone za kołem podbiegunowym

Tajfun to lokalna nazwa cyklonów tropikalnych używana we wschodniej i południowo-wschodniej Azji Wiatr dolinny to ciepła masa powietrza przemieszczająca się ku górze z nagrzanych w ciągu dnia dolin.

Wiatr dolinny (dzienny) i w iatr górski (nomy) - wiatry lokalne powstające w górach, zmieniające w ciągu doby swój kierunek.Wiatr dolinny to ciepła masa powietrza przemieszczająca się ku górze z nagrzanych w ciągu dnia dolin. Wiatr górski wieje w nocy ku dolinie.

Wiatr katabatyczny - wiatr spływający w dół góry z pochyłości wzgórz lub z lodowca.

wiatr stokowy spowodowany grawitacyjnym spływem zimnego powietrza z miejsc wyżej położonych.

willy willy - na morzach Indonezyjskich - tornada

zonda wiatry fenowe w Argentynie na wschodnich stokach Andów.