22
Oznaczmy odpowiednio:
B = -m • aM - tzw. siła bezwładności (siła fikcyjna) (51)
B = m • aM - wartość siły bezwładności (52)
Zapiszemy równanie (50) w postaci:
Równanie (53) to tzw. zasada d’Alamberta, zwana również zasadą równowagi kinetostatycznej opisującej ruch punktu materialnego. Z równania (53) wynika, że w każdej chwili suma geometryczna sił prawdziwych działających na punkt materialny P oraz sił bezwładności B jest równa zeru. Przechodząc z równania (53) na zapis skalamy, mamy:
Px+Bx=0
(54)
Py+By=0 •
PZ+BZ=0.
Wprowadzamy zatem wszystkie siły prawdziwe działające na punkt materialny, dodając do tych sił siły fikcyjne i uważamy, że wówczas ten układ sił pozostaje w równowadze statycznej, ale ponieważ odbywa się ruch, to równowagę tę nazywamy kinetostatyczną.
Przykład 6
Opisujemy zjawisko ruchu masy o ciężarze P poruszającej się po pińskiej chropowatej powierzchni (rys. I I).
/godnie z przyjętym układem odniesieniu ilyitMItlllMHt ińWIWIIiH linlui masy będą miały postać:
mx=G-T m.y = 0 = N-P
bo y = const.
Rys. 11
i losując zasadę równowagi kinetostatycznej, wprowadzamy dodatkowo siłę bezwładności B, co pokazano na rys. 12.
Rys. 12
(56)
(57)
Zakładamy przyspieszenie, z jakim porusza się bryła: «m ■*
Nilu bezwładności działająca na masę:
B m-aM
I u do warlości zapiszemy ją jako: (58)
Mównamn równowagi kineloslulyezncj na kieninkaeli osi układu odniesienia liętlą naslępiipice;