124

Zamocowanie tarczy z podziałką kątową na wale korbowym silnika może nastręczać pewne trudności. Można wówczas wyznaczyć odpowiednie kąty otwarć zaworów na obwodzie koła zamachowego, korzystając z prostej zależności:

_ 3,14 • d • «

b — długość luku mierzona po obwodzie koła zamachowego, odpowiadająca kątowi a,

d — średnica koła zamachowego, a — kąt odpowiadający początkowi otwarcia zaworu.

Rys. 4.142. Dane do wyznaczania kąta otwarcia zaworu na tarczy kątowej

Po założeniu mechanizmów i ustawieniu rozrządu należy wyregulować prawidłowo luzy zaworów. Jeżeli luzy podane są dla nagrzanego silnika, należy wstępnie ustawić je przy silniku zimnym, następnie uruchomić i zagrzać silnik, po czym wyregulować je prawidłowo.

Regulacja luzów polega na ustawieniu wielkości szczeliny pomiędzy dźwignią lub popychaczem a trzonkiem zaworu. Wielkość szczeliny określa się przez włożenie odpowiedniej grubości płytki szczelinomierza i dokręcenie śruby regulacyjnej, tak aby płytka szczelinomierza dała się wysunąć z lekkim oporem. Regulację należy przeprowadzać bardzo starannie, kontrolując ponownie luz po dokręceniu przeciwna-krętki śruby regulacyjnej.

Należy pamiętać, że prawidłowe luzy zaworowe są koniecznym warunkiem właściwej pracy silnika. Następstwem zbyt małych luzów jest niedomykanie się zaworów, szybkie „wypalanie” grzybków i gniazd zaworowych. Przy nadmiernych luzach praca rozrządu jest głośna, mechanizmy ulegają przyspieszonemu zużyciu, czasy zaworowe ulegają skróceniu (późniejsze otwarcie i wcześniejsze zamknięcie) oraz zawory otwierają się niecałkowicie. Powoduje to w sumie obniżenie mocy silnika.

Po wyregulowaniu luzów zaworowych zakładamy pokrywy mechanizmów roz-rządczych. Powierzchnie uszczelniające pokryw powinny być uprzednio dokładnie oczyszczone i sprawdzone, czy nie wykazują uszkodzeń. Pod wszystkie pokrywy należy zakładać kartonowe uszczelki posmarowane pastą uszczelniającą (hermetikiem). Specjalną uwagę poświęcić trzeba uszczelkom rurowych osłon lasek popychaczy, jeżeli takie są w silniku. Trzeba pamiętać, że pokrywy mechanizmów rozrządu są najczęściej źródłem wycieków oleju.

4.7. Układ olejenia

Niedomagania układu olejenia w silnikach motocyklowych są na ogół rzadkie. Do najczęściej spotykanych zaliczyć można:

—    zanieczyszczenie siatki filtrującej olej zasysany przez pompę,

—    nadmierne zużycie elementów pompy olejowej,

—    zanieczyszczenie lub uszkodzenie zaworu nadmiarowego lub zaworu zwrotnego przy układzie z suchą skrzynią korbową — o ile zawory takie znajdują się w układzie,

—    nieszczelności przewodów, pokryw lub złączy.

Wszelkie uszkodzenia w układzie olejowym są bardzo niebezpieczne, gdyż grożą zatarciem i poważnym uszkodzeniem całego silnika. Jednym z podstawowych warunków prawidłowej pracy układu olejowego jest sto-

124