16 �danie audiometryczne (s b 63)

i dotyczą tonów nadawanych do ucha z natężeniem ponadprogowym. Jedne z tych prób są możliwe do wykonania wyłącznie w uszkodzeniach odbiorczych jednostronnych, inne wówczas, gdy istnieje duża różnica między progiem słyszenia jednego i drugiego ucha, a wszystkie są możliwe do wykonania tylko wtedy, jeśli ubytek słuchu nie jest bardzo duży i nie przekracza wydolności technicznej audiometrów. Próby te służą do określenia miejsca uszkodzenia i są wykonywane przede wszystkim u chorych z podejrzeniem o uszkodzenie odbiorcze typu ślimakowego.

Właściwe posługiwanie się audiometrem, rozumienie zasady testu oraz dokładność w przeprowadzaniu tych badań jest niezbędnym warunkiem, aby uzyskany wynik był podstawą do prawidłowego rozpoznania, a zatem i leczenia.

Próba Fowlera (czyt. Faulera)

Próbę można wykonać, jeśli ma się do dyspozycji odpowiedni audio-metr, np. dwukanałowy umożliwiający jednoczesne nadawanie do jednego i drugiego ucha tonów o różnym natężeniu (np. do ucha prawego - zdrowego - nadaje się ton 1000 Hz o natężeniu 20 dB, a do ucha lewego - chorego - ten sam ton o natężeniu 30 dB). Niezbędnym warunkiem klinicznym wykonania próby jest duża różnica progów słyszenia między jednym a drugim uchem, która powinna wynosić nie mniej niż 30-40 dB.

Technika wykonania próby. Po wykonaniu wszystkich czynności wstępnych (p. str. 48) należy wyjaśnić choremu, na czym próba ma polegać. Trzeba więc powiedzieć, że kolejno w jednym i drugim uchu zostanie określony próg słyszenia, a w następnych etapach próby badany będzie słyszał w uchu zdrowym i chorym ton np. 1000 Hz. (Wskazane jest podanie do zdrowego ucha tonu 1000 Hz o natężeniu 30 dB ponad progiem, aby wyjaśnić choremu jakiego dźwięku ma się spodziewać). Należy także omówić zasadę, że ton ten będzie stopniowo coraz bardziej głośny, aż do momentu, w którym będzie jednakowo słyszany w uchu zdrowym i uchu chorym. Moment ten należy zasygnalizować przyciskiem. Po przesunięciu suwaka (lub ustawieniu innego urządzenia) audiometru na ton 1000 Hz, należy nadawać do ucha zdrowego ten ton o natężeniu 10 dB ponad progiem. Jednocześnie do ucha badanego podaje się ten sam ton, zwiększając stopniowo natężenie, dopóki chory nie zasygnalizuje, że oba tony słyszy jednakowo głośno. W dalszej kolejności ponownie podwyższa się próg w uchu zdrowym o następne 10 dB i wzmacnia ton w uchu badanym, aż do chwili, kiedy głośność obu tonów będzie taka sama. Czynności te powtarza się aż do momentu, w którym wystąpi tzw. wyrównanie głośności, czyli do momentu, kiedy przy tym samym poziomie natężenia podawane sygnały dźwiękowe w uchu zdrowym i chorym będą przez badanego

jednakowo głośno słyszane. W warunkach, kiedy uszkodzenie nie dotyczy ślimaka, nie stwierdza się objawów wyrównania głośności, tznJże mimo wzmacniania tonu aż do wydolności audiometru ton w uchu chorym nie będzie tak samo głośno słyszany, jak w uchu zdrowym. Kolejne wzmocnienia dla ucha zdrowego i badanego oznacza się na audiogramie w miejscach odpowiadających kolejnym natężeniom oraz badanej częstotliwości.

Ryc. 8.1. Graficzne przedstawienie wyników próby nadprogowej Fowlera.

Próba Liischera-Zwisłockiego (czyt. Liązera)

Próbę tę można wykonać w uszkodzeniu jednostronnym, wskazującym na wyraźną asymetrię ze stroną zdrową (około 30 dB różnicy), a także w uszkodzeniu obustronnym, kiedy krzywa progowa nie powinna przebiegać zbyt nisko (do około 60-70 dB). Audiometr musi być wyposażony w urządzenie modulujące, pozwalające na modulację nadawanego tonu, czyli jakby jego „falowanie”, aby ton raz był słyszalny głośniej, raz ciszej. Głębokość modulacji, tzn. głośniejsze lub słabsze słyszenie wahań natężenia nadawanego tonu, odbywa się w granicach od 0,2 do 8 dB. Natomiast częstość tych wahań wynosi około 4/s. Próbę wykonuje się dla kilku częstotliwości (np. 500, 1000, 3000 Hz), oznaczając wartość modulacji dla każdego tonu w 2-3 pomiarach ponad progiem przy różnych natężeniach (np. przy progu słyszenia 30 dB dla tonu 500 Hz wykonuje się próbę na poziomie natężenia 50 i 60 dB).

Technika wykonania próby. Po wykonaniu wszystkich czynności wstępnych (p. str. 48), a także po określeniu progu słyszenia w uchu badanym, należy wyjaśnić choremu zasadę próby. Najlepiej zrobić to praktycznie, ponieważ wyjaśnienie, a zwłaszcza zrozumienie zjawiska modulacji, może okazać się trudne.

63