Ciało liczb zespolonych
17
•one w definicji 1.12. strukturę ciała.) |
= a—bi będziemy nazywali liczbą sprzężoną do z. Liczby a i b stanowią odpowiednio częśc rzeczywistą i część urojoną liczby z. Czasami będziemy stosowali zapis |
+e> d+f) = x+(y+z). |
a = Re z, b — Im z. 1.31. TWIERDZENIE. Jeżeli ziwsą liczbami zespolonymi, to: a) z+w — z+w; |
f+ade+bce) = (a, b)' |
b) źw = źvv; c) z+z — 2Rez, z—z = 2i Imz; d) zź jest dodatnią liczbą rzeczywistą (z wyjątkiem z = 0). Dowód, a), b) i c) są całkiem oczywiste. Dla dowodu d) napiszmy z = a+bi i zauważmy, że zź = a2+b2. |
i z liczb rzeczywistych i możemy określić |
1.32. Definicja. Jeżeli z jest liczbą zespoloną, to wartością bezwzględną liczby z, którą oznaczymy |z|, nazywamy nieujemny pierwiastek kwadratowy z zz; to jest |z| = (zz)1/2. Istnienie (i jednoznaczność) |z| wynika z twierdzenia 1.21 i części d) twierdzenia 1.31. Zauważmy, że w przypadku kiedy x jest liczbą rzeczywistą, mamy x = x, a więc W = yjx2. Zatem |x| = x, jeżeli x > 0, oraz |x| = — x, jeżeli x < 0. |
l “ (ac—bd, ad+ bc)+ |
1.33. TWIERDZENIE. Niech z i w będą liczbami zespolonymi. Wtedy: a) |z| >0,o ile tylko z # 0; |0| = 0; b) |ź| = z; c) |zw| = |z| |w|; d) |Rez| < |z|; |
t,0)+{b,0)=*(a+b,0), |
e) |z+w| < |2|+|w|. Dowód, a) i b) są oczywiste. Niech z = a+bi, w = c+di, gdzie a, b, c,d są liczbami rzeczywistymi. Wtedy |
•ją te same własności c identyfikować (a, 0) b jako podciało ciała |
|zw|2 = (ac—bd)2+(ad+bc)2 = (a2+b2) (c2+d2) = |z|2|wj2, czyli Jzłv|2 = (|z) jw|)2. Teraz c) wynika z tezy twierdzenia 1.21. Dla dowodu d), zauważmy, że a2 ^ a2+b2, a więc |
ych bez jakiejkolwiek teraz, że notacja (a, b) |
|a| = ^/a2 < Ja2+b2. Dla dowodu e), że zw jest liczbą sprzężoną do zw i wobec tego zw+źw = 2 Re (zw)- Zatem |
= a+bi. |
|z+w|2 = (z+w) (z+w) = ZZ+ZW + ZW+ ww = = |z|2+2Re(zw)+|w|2‘< |z|2+2|zw|+|w|2 = = lz|2+2|z||w|+|w|2 = (|z|+|w|)2, i e) wynika stąd przez wyciągnięcie pierwiastków kwadratowych. 1.34. NOTACJA. Jeżeli xt,...,x„ są liczbami zespolonymi, to napiszemy |
»liczbę zespoloną z — |
n Xł + X2+...+XB= Sx;. J«ł |
2 - Podstawy analizy matematycznej |