1 (164)

166

gę.była Zofia Urbanowska /1849-1939/.Jej powieść "Księżniczką napisana na konkurs ogłoszony w 1882 r. przez “Tygodnik Ilustrowany¹^ do czasów obecnych stanowi lekturę dla dziewcząt, ^rzecią kobietą z kręgu twórców prozy dla młodzieży była Zofia Bukowiecka /1844-1920/, pisząca już na przełomie pozytywizmu i Młodej Polski, co znalazło wyraz w pogłębieniu psychologicznym postaci i daleko posuniętej ich indywidualizacji. Główne jej utwory to "Historia o Janku górniku¹* /l986/,ⁿDzieci Warszawy** /1897/ oraz "Jak się dusza budziła w Józiu"/190C/. Pisała też opowiadania osnute na tle dziejów ojczystych oraz tłumaczyła książki dla młodzieży z języków obcych. Wcześniej jeszcze nowym tendencjom w powieściopisarstwia dla młodzieży dał wyraz Władysław Sabowski /1837-1887/# tworzący pod pseud. Wołody Skiba, w powieściach na temat obyczajowości pokolenia popowstaniowego "Na paryskim bruku" /1886/ oraz "Nad poziomy" /1887/w Twórczością obyczajowo-społeczną dla młodzieży zajmował się również Adolf Dygasiński, m.in. w książkach pt. "W Kielcach" oraz w "Przygodach młodzieńca, czyli -Robinsona polskiego" /1891/. Ta ostatnia jest pozycją raczej mało udaną;

Pod wpływem obcej powieści przygodowo-podróżniczej zaczęto tworzyć rodzimą literaturę tego rodzaju. Czołowym autorem był Władysław Umiński /1865-1953/, powieśeiopisarz i popularyzator wiedzy, zwany "polskim Veme'em". W omawianym okresie napisał m.in. "Zwycięzcy oceanu" /1891/, "Balonem do

bieguna" /1894/, "Podróż bez pieniędzy" /1894/. Obok powieści przygodowych i fantastyczno-naukowych pisał także utwory o charakterze krajoznawczym, których przykłady zostaną podane przy okazji omawiania literatury dla dzieci i młodzieży w okresie