20090126 171708

I

ograniczone, byl bardzo zżyty ze starszy siostrą, większość wolnego czasu spędzali razem.

Analiza psychologiczna zebranego materiału zmierzała przede wszystkim do ustalenia motywacji działania sprawcy. Okoliczności zajścia wykluczały motyw ekonomiczny. Charakter obrażeń ofiary wskazywał, że sprawca działał pod wpływem silnych emocji, ponadto że wyraźnie pastwił się nad ofiarą. Takie zachowa nie spiawcy wobec chłopca o opisanych cechach psychofiz.ycz.nych wskazywało, że u podłoża działania sprawcy leżały najprawdopodobniej zaburzenia w sferze popędowej. Stwierdzone rozwarcie odbytu ofiary oraz rozpięte spodnie pozwalały przyjąć homoseksualne tło zabójstwa. Rozważano również hipotezę szantażu czy wymuszenia określonego zachowania, co mogło sugerować płytkie podcięcie gardła.

Stan mieszkania po zdarzeniu, niezmienione położenie licznych drobnych ozdób i przedmiotów znajdujących się w nim, pozwalały na wykluczenie działania więcej niż jednego sprawcy, pomimo że zostały użyte dwa narzędzia zbrodni oraz że ciosy były zadawane z różną siłą.

Charakteryzując sprawcę zwrócono uwagę, że był znany ofierze (został wpuszczony przez niego do domu), orientował się w sytuacji rodzinnej chłopca i rozkładzie zajęć poszczególnych domowników. Prawdopodobnie też wcześniej bywał w tym domu. Wizytę w domu Daniela w dniu zabójstwa musiał wcześniej zaplanować i dostosować do tych znanych mu okoliczności.

Fakt, że sprawca wszedł w relację z dzieckiem i ostatecznie skierował przeciwko niemu tak silną agresję, mógł wskazywać, iż jest on osobnikiem niedojrzałym, prawdopodobnie obawiającym się okazywać agresję wobec osób znaczących, od których jest zależny, reagującym impulsywnie w sytuacji frustracji.

Sposób zachowania się sprawcy na miejscu zdarzenia, w szczególności nienaruszenie pedantycznego porządku panującego w mieszkaniu pomimo działania pod wpływem silnych emocji, nasuwało przypuszczenie, że sprawca odznacza się ponadprzeciętną, wręcz\kompuIsywną, skłonnością do przestrzegania porządku.

Sprawca musiał też być siiny i sprawny fizycznie, raczej młody, nie posiadający obowiązków rodzinnych, nie pracujący lub wykonujący zajęcia w nienormowanym czasie pracy. Rozważając hipotezę o homoseksualnej orientacji sprawcy, zwrócono uwagę na prawdopodobieństwo zaburzonej relacji /. matką i brak silnego wzorca męskiego w rodzinie.

iii.

V\ dwa lata później ujęły został, w związku z zabójstwem 16 letniej dziewczyny, 19- letni kuzyn ofiary Jakub B. Przyznał się on do zabójstwa Daniela. Potwierdzona została sadyslyczno-seksual-na motywacja czynu, a osobowościowa sylwetka sprawcy była w wysokim stopniu zgodna ze sporządzonym profilem.

3.2. Problemy rodzinne i opiekuńcze

Współpraca psychologów z sądami w sprawach opiekuńczych ma wprawdzie krótką historię, ale jednocześnie zdecydowanie ugruntowaną pozycję. W Polsce tradycja współpracy kształtuje się zwłaszcza od czasu utworzenia rodzinnych ośrodków diagnostyczno-konsultacyjnych (RODK).' Szczególnie często sąd zasięga opinii biegłych w sytuacjach, kiedy ma wątpliwości co do kwalifikacji wychowawczych osób ubiegających się o pełnienie opieki nad dzieckiem. Jak już powiedziano w pkt 2.3., od strony formalno-prawnej sytuacje takie mogą wystąpić w trojakiego rodzaju sprawach.

okoliczności

zasięgnięcia

opinii

Sprawy o przysposobienie, ustanowienie opieki lub ustanowienie rodziny zastępczej mogą stać się przedmiotem ekspertyzy psychologicznej w przypadkach, kiedy nasuwają się wątpliwości co do stanu zdrowia psychicznego osób ubiegających się o sprawowanie opieki, dojrzałości ich decyzji, stabilizacji życiowej, warunków, jakimi dysponują, bądź też w przypadku jednoczesnego ubiegania się o opiekę kilku kandydatów (np. w przypadku walki dziadków ze strony matki z dziadkami ze strony ojca po śmierci rodziców dziecka). Warto zaznaczyć, że sprawy dotyczące przysposobienia są jodyna mi sprawami opiekuńczymi, w których korzystanie z opi nii psychologicznej jest obligatoryjno.’

przyznanie praw rodzicielskich

Współpraca biegłego psychologa z sądem w sprawach o przyznanie praw rodzicielskich zdarza się coraz częściej wraz ze zmieniającą się tradycją podziału ról rodzicielskich. Ma ona miejsce w szczególnej sytuacji psychologicznej, ponieważ zazwyczaj dotyczy mężczyzn, którzy sami wytoczyli sprawę o ustalenie ojcostwa po to, aby móc uzyskać prawa rodzicielskie, zns matki zdecydowanie się temu sprzeciwiają. Wyjątkowość tej sytuacji polega też

Pierwotnie, ti. od 1%H r„ nosiły one nazwę ośrodków diagnostyczno-selekeej-nvch, następnie, od 1974 r., ośrodków diagnostycznych dla nieletnich, a od !97S r. - RODK

Art. 2Sń S 4 k.r.o wprowadzone ustawa z dnia 2ó maja (W? r. Takie opinie sa wydaw me zwykle przez ośrodki adopcyjne.

- -t r