13. ELEKTROTERMIA 694
— suszenie tekstyliów oraz półwyrobów przemysłu tekstylnego (zwoje wirówkowe). Czas suszenia w tym procesie red ukuje się z 72 h — niezbędnych w technice tradycyjnej — do 12 minut;
— podgrzewanie szkła w procesach cięcia i formowania;
— suszenie produktów spożywczych oraz wyrobów farmaceutycznych;
— pasteryzacja środków spożywczych i sterylizacja środków lekarskich i farmaceutycznych;
— dezynsekcja nasion, zbóż oraz ich przetworów (większa stratność dielektryczna szkodników powoduje selektywne ich nagrzewanie i niszczenie bez nadmiernego wzrostu temperatury środowiska, w którym one przebywają).
Nagrzewanie pojemnościowe —jako bezpośrednie —jest najkorzystniejszą techniką suszenia produktu do ściśle określonej końcowej wartości wilgotności. Pod względem energetycznym w wielu zastosowaniach jest to metoda konkurencyjna w porównaniu z metodami nieelektrycznymi.
Nagrzewanie mikrofalowe jest to nagrzewanie elektryczne oparte na efekcie polaryzacji w ośrodkach dielektrycznych lub półprzewodnikowych, do których energia elektromagnetyczna wielkiej częstotliwości jest doprowadzana za pośrednictwem falowodu.
Technika ta stanowi rozszerzenie metody nagrzewania pojemnościowego, od której różni ją konstrukcja urządzeń i ich eksploatacja. Wynika to z usytuowania zakresu częstotliwości mikrofalowych (0,3 -=- 300 GHz) powyżej częstotliwości roboczych urządzeń pojemnościowych (0,0005 -=- 0,3 GHz).
Rys. 13.39. Schematy mikrofalowych układów grzejnych: a) komoro wy (rezonator wnękowy); b) tunelowy; c), d) oraz e) promiennikowe
1 magnetron, 2 — falowód doprowadzający energię do przestrzeni grzejnej, 3 — tunel (falowód), 4 — obciążenie przejmujące energię mikrofalową przy braku wsadu w tunelu, 5 — dławiki oddzielające sąsiednie magnetrony i zapobiegające ich sprzęganiu, 6 — taśma transportowa, 7 wsad, 8 — talerz obrotowy, 9—dysektor („mieszacz” pola), 10 rezonator wmękowy, 11 — reflektor, 12 — antena wielodipolowa, 13 antena hclikoidalna, 14 — antena szczelinowa
Zwiększenie /powoduje wzrost mocy grzejnej, która jest definiowana identycznie jak przy nagrzewaniu pojemnościowym — zależność (13.59). Źródłem mocy grzejnej jest lampa mikrofalowa. Wsad umieszcza się w rezonatorze wnękowym (stanowiącym rodzaj komory pieca mikrofalowego), w falowodzie, u wylotu falowodu (rys. 13.39). Na rozkład mocy we wsadzie wpływ mają czynniki związane nie tylko z cechami pola elektromagnetycznego, lecz także z geometrią wsadu oraz konstrukcją urządzenia. W wyidealizowanym wsadzie (półprzestrzeń) rozkład natężenia pola elektrycznego £ ma charakter wykładniczy, podobnie jak przy nagrzewaniu indukcyjnym.
Głębokość wnikania — rozumiana jako odległość od powierzchni wnikania fali, przy której gęstość objętościowa mocy maleje e2 — określa wzór
d2 =-=!■——-5; 0,95 108—~Ł- (13.60)
rcV/'o«oAArtg'5 /v^tg<5
przy czym znaczenie poszczególnych wielkości jak przy nagrzewaniu pojemnościowym1.
Tablica 13.14. Pasma częstotliwości wydzielone dla mikrofalowych urządzeń grzejnych
Pasmo |
Częstotliwość MIIz |
Długość fali cm |
I |
915± 13 |
32,79 |
II |
2450 +50 |
12.50 |
m |
5800+75 |
5,17 |
IV |
24125+125 |
1,24 |
V |
61250+250 |
0,49 |
VI |
122500 + 500 |
0,24 |
VII |
245000+1000 |
0,12 |
Wartości ó2, dla większości wsadów nagrzewanych mikrofalowo przy /wydzielonych dla tej techniki (tabl. 13.14), wynoszą najczęściej od kilku do kilkudziesięciu centymetrów'.
W użyciu są urządzenia do nagrzewania wsadu w rezonatorze wnękowym, w falowodzie bądź w strumieniu mikrofal wypromieniowywanym przez promiennik. Każde z nich jest wyposażone w zasilacz wysokonapięciowy z prostownikiem, w jedną lub kilka lamp mikrofalowych (magnetrony, rzadziej klistrony), w falowód łączący źródło energii z członem grzejnym oraz w podzespoły: do transportu wsadu (w urządzeniach przelotowych), do wprawiania wsadu w ruch (w wielu odmianach urządzeń nieprzelotowych), wentylatory, układy zabezpieczające obsługę, dodatkowe promiennikowe lub rezystancyj-ne źródła ciepła, układy sterujące oraz metalowe elementy wirujące lub drgające, które „mieszają” w urządzeniach nieprzelotowych pole w celu uśrednienia £ i polepszenia równomierności nagrzewania.
Moce zrealizowanych urządzeń osiągnęły poziom 500 kW przy sprawności 50-+60%. Napięcia zasilające zawierają się zwykle w' przedziale 4-+7 kV. Moce najbardziej rozpowszechnionych kuchni mikrofalowych (w USA i Japonii kuchnie te stanowią wyposażenie 55-+70% gospodarstw domowych, w RFN — 33%) wynoszą 400 -+ 1200 W, a najczęściej — 600 -+ 800 W. Urządzenia przemysłowe są budowane zazwyczaj jako przelotowe typu tunelowego i zasilane wieloma lampami mikrofalowymi. Standardowy ciąg mocy magnetronów: 6,0; 1,2; 0,85; 0,5 kW.
Technika mikrofalowa znalazła liczne zastosowania przemysłowa. Jej wprowadzenie jest uzasadnione szczególnie przy nagrzewaniu materiałów o bardzo małej przewodności
W literaturze spotyka się także inne definicje tej wielkości, określające d2 jako odległość od powierzchni wsadu, przy której moc pv maleje e-krotnie, ewentualnie 2 lub 4 razy. Wzór (13.60) opiera się na identycznym założeniu jak przy nagrzewaniu indukcyjnym.