222
lub historyczne. Ta część winna zawierać zakończenie lub podsumowani całych rozważań, w których autor odnosi się krytycznie do wszystkich gadnień poruszonych w pracy. Tak więc może krytykować lub chwal n teraturę przedmiotu, skarżyć się na trudności w badaniach, przyznać popełnionych błędów: niewłaściwie dobranej grupy badawczej, źle wyhui nego terenu badań, źle skonstruowanych pytań lub dyspozycji itp. Tu nalel ocenić czy postawione hipotezy zostały zweryfikowane. Jakie problemy nie zostały rozstrzygnięte i jakie wnioski dla praktyki (pedagogiczne! społecznej) wynikają z badań.
Jest to w miarę wyczerpujący zestaw literatury przedmiotowej, ułoźo nej jeśli wymagają tego okoliczności: odrębnie draki zwarte, odrębnie ai tykuły i inne materiały, w tym np.: dokumenty urzędowe, normatywne, zestawienia statystyczne itp. W bibliografii winny też znaleźć się wyko rzystane podręczniki metodologiczne. Opis bibliograficzny powinien zn wierać wszelkie niezbędne cechy identyfikacyjne, jak np.: nazwę wydaw cy, rok wydania, numer wydania, miejsce, oraz inne opisy stosowane do rodzaju danej pozycji.
W aneksie, czyli uzupełnieniu należy zamieścić wzory zastosowanych technik, materiały i zestawienia statystyczne, które nie znalazły się w pracy, a których wartość poznawcza jest istotna, ilustracje i inną dokumentację ważną dla pracy, schematy, plany, fotografie itp.
Prace promocyjne w pedagogice, (red.) Ciczkowski W., Olsztyn 2000, UW-M.
Ogólne charakterystyki organizacji procesu badawczego znajdzie czytelnik większości dostępnych podręczników metodyki badań: W. Zaczyński - Praca lilnwcza nauczyciela, Warszawa 1968, r. II, M. Łobocki - Metody badań peda-glcznych, Warszawa 1978, r. IV, H. Muszyński - Wstęp do metodologiipedago-lli, Warszawa 1971, r. 5.
Opis i charakterystykę problemów badawczych i hipotez oraz zmiennych wskaźników znajdzie czytelnik w cytowanej pracy Muszyńskiego, także w bardzo atrakcyjny sposób przedstawione u S. Nowaka - Metodologia badań socjologicznych, Warszawa 1970. Na uwagę w tym punkcie zasługuje praca J. Sucha -Problemy weryfikacji wiedzy, Warszawa 1975. Z. Zaborowski - Wstęp do metodologii badań pedagogicznych, Wrocław 1973, oraz T. Pawłowskiego - Metodologiczne zagadnienia humanistyki, Warszawa 1969. Leszek W. - Badania empiryczne, Wybrane zagadnienia metodyczne. Radom 1997.
Informacje dotyczące opracowania materiałów badawczych i zasad kodyfikacji zawiera praca zbiorowa: Metody badań socjologicznych, red. S. Nowak, Warszawa 1965. Omówienie weryfikacji hipotez oraz budowania teorii w oparciu o badanie spotka się czytelnik w cytowanej pracy S. Nowaka - Warszawa 1970 oraz w pracy P. Sztompka - Teoria i wyjaśnienie. Z metodologicznych problemów socjologii, Warszawa 1973.
Rozwinięcie problemów badań całościowych i badań reprezentacyjnych znajdzie czytelnik w pracy J. Sztumskiego - Wstęp do metod badań i technik badań społecznych, Katowice 1976.
Wiele cennych informacji o badaniach pilotażowych i doskonaleniu warsztatu znajdzie się w T. V. Analiz i prób technik badawczych w socjologii, red. Z. Gostkowski, J. Lutyński, Wrocław 1975.
J. Gnitecki - Zarys metodologii badań w pedagogice empirycznej, Zielona Góra 1993.
1. Proszę sformułować 2 przykłady pytań rozstrzygnięć i 2 przykłady pytań dopełnienia.
2. Proszę sformułować wskaźniki dla zmiennej „sprawne kierownictwo” i „dobra atmosfera wychowawcza placówki X”.