249 2

249

Podobnie wymiaruje się n-kąty foremne (tabl. 7.7). Wartość liczbową odległości przeciwległych boków wraz z oznaczeniem liczbowo-symboliczym można podać nad linią wymiarową (rys. 7.19d, e) lub nad półką linii odniesienia, gdy płaszczyzna rzutu nie jest prostopadła do boków wielokąta (rys. 7.191).

Użycie znaku wymiarowego „kwadratu”, pozwalającego uprościć zapis postaci konstrukcyjnej (tabl. 7.8, poz. 3), pomimo swojej prostoty i pozornej oczywistości zapisu musi być bardzo rozważne. Szczególnie dotyczy to wymiarowania sześcianów, co zilustrowano na rysunku 7.20.

a)    b)

Rys. 120. Przykłady wymiarowania sześcianów

Z zapisu „kwadrat” 16 (rys. 7.20a) lub „kwadrat” 20 (rys. 7.20b) nie wynika jeszcze, czy wymiarowana figura znajduje się w płaszczyźnie prostopadłej do płaszczyzny rzutu, a oznaczenie „kwadrat” stanowi uproszczony zapis postaci konstrukcyjnej (tabl. 7.8, rys. 7.19b), czy też może chodzi o uproszczony zapis układu wymiarów zarysu leżącego w płaszczyźnie rysunku (rys. 7.19a). W obu przypadkach zapis wymiaru jest taki sam, zaś opisane przykłady są jeszcze jednym dowodem na to, że o jednoznaczności zapisu cechy konstrukcyjnej decydują równocześnie postać konstrukcyjna i układ wszystkich wymiarów związanych z rozpatrywanym fragmentem budowy przedmiotu. Układ wymiarów przedstawiony na rysunku 7.20a jednoznacznie wskazuje, że nie narysowany, ale zwymiarowany kwadrat leży w płaszczyźnie prostopadłej do płaszczyzny rzutu.

Inaczej trzeba postępować, gdy „wysokość” sześcianu jest wymiarem wynikowym (rys. 7.20b). Tutaj w celu poprawienia czytelności zapisu wskazane jest podanie odpowiedniego wymiaru pomocniczego.

Wymiary boków prostokąta należy podawać nad odpowiednimi liniami wymiarowymi, zgodnie ze znanymi już zasadami zapisu układu wymiarów (rys. 7.21a). W przypadku gdy nie pogarsza to czytelności rysunku, można je zapisać w sposób uproszczony. Nad półką linii odniesienia (równoległą do podstawy rysunku) umieszcza się w pierwszej kolejności wymiar boku, którego dotyka grot linii odniesienia. Wymiar drugiego boku pisze się za nim rozdzielając je znakiem mnożenia (x) (rys. 7.21b).