284 2

Dekoracje z roślin doniczkowych

oraz formy utworzone z:

•    drzew połączonych korzeniami - grupa drzew przypominająca głębię lasu, gdzie z powodu braku dostępu światła słonecznego drzewa rosną jedne na drugich, wyciągając się do góry;

•    mnóstwa drzew - wiele drzew rosnących obok siebie tworzy zwartą grupę;

•    drzew różnorodnych - drzewa różnych gatunków rosną obok siebie, np. sosna i jałowiec w jednym pojemniku i tworzą piękną całość;

•    drzew przyczepionych do skały - drzewa osadzone na skale, przypominające szczyty gór lub wyspę na morzu.

Drzewa formowane w bonsai mogą mieć wysokość ok. 10 cm (a nawet mniej), i wtedy mówi się o miniaturowym bonsai; 45 cm - średnie bonsai; 90 cm i więcej - tzw. duże bonsai. Centralnym elementem drzewa jest pień, nadający mu zasadniczy kształt, tak jak szkielet u człowieka. Najlepiej, kiedy robi on wrażenie starego z interesującą fakturą kory, który to efekt uzyskuje się przez wielokrotne kaleczenie i drutowanie, a potem gojenie się ran. Powinno się także umiejętnie formować gałęzie, tak aby harmonizowały z pniem w danym stylu, nie zaburzały równowagi całej kompozycji i nie zasłaniały pnia. Dodatkową atrakcją są kwitnące okazy bonsai oraz drobne owoce na drzewku.

Zminiaturyzowane drzewka uzyskuje się dwoma metodami; z drzew uprawianych z nasion lub sadzonek, które przez różne zabiegi, takie jak łamanie, przycinanie, kaleczenie, skręcanie, przyginanie pędów, obcinanie i zawijanie korzeni oraz stosowanie środków chemicznych, postarza się, zmuszając w ten sposób do przyjęcia pożądanej formy albo wyszukuje się w naturalnych stanowiskach (głównie w górach, na skałach) okazów skarłowaciałych na skutek niekorzystnych warunków wzrostu i przenosi się je do płaskich pojemników, a następnie poddaje wymienionym zabiegom. Bonsai stanowi oryginalną dekorację wnętrza, która nie zajmuje w nim wiele miejsca. Uprawiane przez wiele lat może być nawet przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wymaga jednak specjalnej pielęgnacji oraz prowadzenia przy użyciu specyficznych narzędzi (głównie tnących oraz tzw. zacisków śrubowych do formowania pni), a także oryginalnych naczyń, z których najczęściej stosuje się podłużne, owalne, prostokątne oraz wysokie (do stylu kaskadowego i półkaskadowego), a wszystkie na nóżkach, pod którymi swobodnie przepływa powietrze.

Najczęściej stosowane w bonsai są drzewa zimozielone: sosny, świerki, jałowce, cisy i krypto-merie, ale także liściaste: o barwnych liściach jesienią - klony, buki, zelkowa, brzozy, sumaki, bożo-drzewy; pięknie kwitnące - śliwy, wiśnie, czereśnie, jabłonie, pigwowce, migdałowce, jaśmin nagokwiatowy, magnolie, kamelie i azalie; o ozdobnych owocach - kolcowój, pigwowiec chiński, jabłoń Siebolda i inne.

Według specjalisty japońskiego, K. Muraty, sztuka bonsai „polega na uprawianiu krzepkich, zwyczajnych drzew w pojemnikach i pielęgnowaniu ich w ten sposób, aby ujawniły one indywidualne, najskrytsze swoje piękno. Bonsai nie jest miniaturową kopią drzew występujących w przyrodzie, lecz jest artystycznie doskonałym wyobrażeniem drzewa, które zostało stworzone, aby rosnąć w pojemniku podkreślającym jeszcze jego piękno. W istocie bonsai jest bardziej naturalny niż sama przyroda”.