358 359 2

Rząd: Orbiniida

Ciało długie, zbudowane z homonomicznych segmentów, bez parapodiów. Gatunki stale żyjące w jamach, wygrzebanych w miękkim podłożu.

Rząd: Spion/da

Ciało długie, cienkie, o homonomicznych segmentach, na prostomium dwie długie głaszczki. Większość gatunków wierci w miękkim podłożu, niektóre w podłożu wapiennym, w tym w muszlach mięczaków, niektóre budują domki, złożone ze śluzu i ziaren piasku.

Polydora ciiiata, o ciele wydłużonym, na piątym segmencie po stronie grzbietowej ma szczeci w kształcie haczyków. Żyje w rurkowatych domkach w kształcie litery U. Występuje w Bałtyku, Morzu Północnym, Morzu Śródziemnym.

Rząd: Chaetopterida

Ciało długie, segmentacja heteronomiczna, na segmentach różnie wykształcone i różnie długie parapodia. Żyją w jamach, wygrzebanych w miękkim podłożu, o kształcie litery U. Naganiają do jam drobny pokarm parapodiami.

Chaetopterus uariopedatus, intesywnie świeci, wydzielając fosforyzujący śluz z gruczołów naskórka. Morze Śródziemne.

Rząd: Cirratulida

Ciało długie, zbudowane z dużej liczby homonomicznych segmentów, do 350. Każdy segment tułowia z nitkowatymi, porozgałęzianymi skrzelami. Żyją w płytkich strefach mórz, zagrzebane w mule, nad powierzchnię mułu wy-stawają skrzela.

Rząd: Flabelllgerida

Na odcinku głowowym nitkowate skrzela, które mogą być wciągane wraz z prostomium do wnętrza tułowia. Żyją w wygrzebanych w miękkim podłożu jamach.

Rząd: Capitelllda

Ciało długie, o segmentacji heteronomicznej, bez parapodiów. Prostomium stożkowate. Segmenty tułowia wtórnie podzielone na dwa podpierścienie. Prostomium stożkowate. Na tylnych segmentach tułowia pary drzewkowatych skrze), które mogą być wciągane do wnętrza segmentów. Wiercą w miękkim podłożu.

Capilella capitata nie ma układu krwionośnego, barwnik oddechowy ma rozpuszczony w płynie celomy.

Rząd: Arenicollda

Ciało długie, zbudowane z heteronomicznych segmentów, bez parapodiów. Na głowie brak przysadek, prostomium brodawkowate. Na segmentach tułowia skrzela. Żyją w wygrzebanych, w miękkim podłożu jamach w kształcie litery J.

Nalepian morski — Arenicolu marinus, ma wydłużone ciało, zbudowane z segmentów bez parapodiów. Przednie segmenty tułowia rozdęte, na środkowych — 12 par drzewkowatych skrżeli, tylne segmenty zwężone (ryc. 134A). Ryje w miękkich podłożach jamy w kształcie litery U. Kosmopolityczny, występuje też w Bałtyku.

Ryc. 134. Wieloszczety osiadłe. A — nalepian morski — Arenicola marinus. żyje zagrzebany w mule, B — Spirographis spalanzanii, żyje w rurowatym domku

Rząd: Maldalida

Ciało długie, segmenty homonomiczne, pośrodku tułowia segmenty wydłużone, przypominają kolankowate odcinki bambusów. Wygrzebują jamy przy pomocy wysuwanej gardzieli. W jamach formują rurowate domki, zbudowane ze śluzu i ciał obcych.

359