581 2

W normalnych warunkach, gdy nic występują zakłócenia wymiany między układem krwionośnym. płynem tkankowym i układem chłonnym, nadmiar płynu tkankowego. który nic został wtłoczony do naczyri włosowatych od strony żyłek, przechodzi do układu chłonnego przez sieć naczyri chłonnych oplatających włośniczki i w ten sposób wraca do krwiobiegu. Układ chłonny jest otwarty. Ściany naczyri chłonnych przypominają ściany żył. przy czym zastawki naczyń chłonnych rozmieszczone są znacznie gęściej niż w żyłach. Chłonka stanowi lekko żółtawy płyn o składzie chemicznym i biologicznym zbliżonym do osocza. Charakteryzuje się znaczną zawartością limfocytów. Z przestrzeni międzykomórkowych płyny tkankowe dostają się do naczyri chłonnych, które odprowadzają go do dw^óch dużych przewodów chłonnych - lewego i prawego (ryc. 18.1), które znajdują ujście w żyłach podobojc/ykowych.

Ruch chłonki w kierunku ich ujścia zapewniają skurcze mięśni szkieletowych. Cofaniu się chłonki zapobiegają, wspomniane wyżej, gęsto rozłożone zasuwki. Ponadto panujące w klatce piersiowej podciśnienie wspomaga taki ruch chłonki Na drodze naczyri chłonnych rozmieszczone są liczne węzły chłonne, w których powstają limfocyty i które chronią ustrój przed drobnoustrojami płynącymi z chłonką.

18.4. Energetyka serca

Ptolr Pnkunawicz

Krew może spełniać swoje liczne funkcje transportowe tylko wicdy, gdy jest w ciągłym ruchu Rytmiczne skurcze i rozkurcze serca wymuszają ruch krwi w układzie krążenia. Ilościowe określenie pracy wykonywanej przez serce jest przedmiotem tego rozdziału. Warto tutaj podkreślić, że serce stanowi rodzaj pompy, która mc zużywa energii do napełniania (przedsionki i komory napełniają się w sposób bierny). Serce zużywa energię podczas opróżniania. Nic jest pompą ssąco-tłoczącą. nic wytwarza podciśnienia podczas napełniania Ciśnienie w komorach jest w każdej fazie pracy serca dodatnie <ryc. I8.9).

Określenie pracy wykonywanej przez serce sprawia wiele trudności, gdyż składa się na nią wiele czynności nie objawiających się bezpośrednio w energii krążenia. Tuuj ograniczymy się do wyznaczenia pracy zewnętrznej związanej z uruchomieniem przepły wu krw i w krążeniu małym i duży m. Na pracę tę składa się praca ob-jftokiowa (W = pAV) związana z przemieszczeniem pewnej objętości krwi. wykonana przeciw ciśnieniu p panującemu w aorcie (w przypadku komory lewej) i tętnicy płucnej (w przypadku komory prawej) oraz praca związana / nadaniem *fw-i energii kinetycznej imv^:f2). W związku z tym. że w czasie skurczu parametry: ciśnienie p. objętość komór V. i prędkość przepływu krwi v. od których zależy praca wykonana przez serce, zmieniają się czasie, prace te należałoby obliczyć wg wzorów:

581