62 2

Operon

Z Na ilustracji przedstawiono sposób działania operonu tryptofanowego.

Gen regulatorowy		Promotor	Operator	Geni		Gen III	Gen IV

m RN A

białka

represorowe

(nieaktywne)

enzymy biosyntezy tryptofanu

substrat

tryptofan

€0

EGcn ; :

ilaiorowy! I

Promotor

DNA

Operator Geni Gen 11 j Gcnlll GenIV | GenV

i •    <P°    x    x    x    X    x

f    i    T    T    4    T

BLOKADA TRANSKRYPCJI

białko

represorowe

(nieaktywne)

białko represorowe (aktywne)

_ tryptofan jako korcpresor C0

Zadanie 34

Z Zdefiniuj pojęcie „operon” i podaj jakie elementy wchodzą w jego skład.

Zadanie 35

Z Wyjaśnij rolę promotora i polimerazy RNA.

Zadanie 36

Z Zdefiniuj pojęcie „transkrypcja” i opisz w kilku punktach jej przebieg uwzględniając takie pojęcia jak: sekwencja, komplemęntarność, energia, nukleotyd, produkt transkrypcji.

Zadanie 37

Z Opisz, przy użyciu pojęć występujących na schemacie, mechanizm blokowania transkrypcji.

Zadanie 38

Z Podaj, jakie są efekty procesu translacji widoczne na ilustracji.

/ Uzasadnij twierdzenie, że: „operon tryptofanowy utrzymuje stały (optymalny) poziom cząsteczek wolnego tryptofanu w komórce na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego", (b.-ch. jakie korzyści daje taka regulacja)

Cykl obiegu węgla

/ Ilustracja przedstawia cykl biogeochemiczny obiegu węgla:

Zadanie 40

✓ Podaj nazwy procesów oznaczonych jako X i Y.

Zadanie 41

X Na podstawie ilustracji sporządź uproszczony schemat cyklu obiegu węgla w ekosystemie wodnym.

Zadanie 42

X Wykorzystując informacje zawarte na schemacie, wyjaśnij w jaki sposób człowiek przyczynia się do zmian w naturalnym obiegu węgla i oceń skutki tej działalności. (Ocenie podlega również poprawność językowa wypowiedzi.)