64 [1600x1200]

III. Organizmy w środowisku

■ Struktura wiekowa i płciowa Ważną cechą populacji jest jej struktura wiekowa, czyli różny udział grup wiekowych w populacji. W życiu każdego organizmu wyróżnia się trzy okresy:

►    młodociany trwa od narodzin do momentu osiągnięcia dojrzałości płciowej. W tym czasie organizm nie jest zdolny do rozrodu;

►    rozrodczy, w którym osobniki danego gatunku są dojrzałe płciowo i mogą się rozmnażać;

►    starości następiye, gdy organizm nie jest już zdolny do rozrodu.

W zależności od liczby osobników w poszczególnych okresach wyróżnia się trzy rodząje populacji. Jeśli nąjwięcej jest organizmów młodocianych, mamy do czynienia z populacją rozwijającą się. W populacji ustabilizowanej liczba osobników młodocianych i zdolnych do rozrodu jest podobna, a starszych niższa. Kiedy liczba organizmów młodocianych jest mała, a starszych duża, mówi się o populacji wymierąjącej.

Stosunek liczby osobników męskich do żeńskich to struktura płciowa populacji. U większości organizmów przedstawiciele każdej płci stanowią około połowy populacji. Wyjątkiem są na przykład populacje patyczaków, które składają się prawie wyłącznie z samic, samce pojawiają się raz na kilka pokoleń. Dzieje się tak dlatego, że zwierzęta te rozmnażają się głównie przez partenogenezę.

■ Jak zmienia się liczebność organizmów w populacji? Liczebność populacji zależy od:

►    rozrodczości, czyli liczby potomstwa wydanego na świat w określonym czasie,

►    śmiertelności, czyli liczby organizmów, które w określonym czasie z różnych przyczyn wyginęły.

Piramidy wieku

Strukturę wiekową populacji można przedstawić za pomocą wykresu, zwanego piramidą wieku. Ukazuje ona, ile osobników z każdej grupy wiekowej znajduje się w populacji.

i

W

«CZDa OSODnMW

liczba oMbn*6w

Z populacją wymierającą mamy do czynienia, gdy nagle pogorszą się warunki życia na danym terenie.

Populację rozwijającą się tworzą na przykład organizmy zasiedlające nowe obszary.

Populacjo ustabilizowana jest charakterystyczna dla organizmów żyjących przez długi czas na danym terenie.

Partenogeneza - sposób rozmnażania, w którym organizm potomny rozwija się z niezaptodnlonej komórki jajowej bez udziału plemnika.