3tom156

4. STACJE ELEKTROENERGETYCZNE 314

równym zwisowi przewodów. Możliwe jest wówczas określenie przybliżonego odstępu D, (rys. 4.41). Należy przy tym uwzględnić wydłużenie cieplne i elastyczne przewodów.

Zjawisko ulotu ma praktyczne znaczenie przy napięciach powyżej 60 kV, przy czym jako skutki ulotu w pierwszej kolejności występują zakłócenia radioelektryczne, a dopiero w dalszej — liczące się straty energii.

W przybliżeniu można przyjąć, że ulot nie wystąpi, jeśli średnica przewodu d, w mm, spełnia nierówność

U_N

d »    (4.20)

gdzie U_N — napięcie znamionowe, kV.

W Polsce ze względu na ulot przyjmuje się następujące minimalne przekroje przewodów:

—    AFL-6 120 mm² (średnica d — 15,65 mm) — dla napięcia 110 kV,

—    AFL-8 525 mm² (średnica d = 31,5 mm) — dla napięcia 220 kV.

Dla napięć 400 kV i wyższych stosuje się przewody wiązkowe lub rury sztywne o dużej średnicy, przy których ulot jest pomijalnie mały.

4.4,3. Dobór izolatorów

W stacjach są stosowane izolatory wiszące (łańcuchy izolatorów), wsporcze i przepustowe. Przy doborze izolatorów określa się:

—    wytrzymałość elektryczną,

—    wytrzymałość mechaniczną,

—    odporność na zabrudzenia.

Ponadto należy określić: materiał i typ izolatora, liczbę ogniw w łańcuchu (dla wiszących), łączniki i ucha do zawieszenia izolatorów oraz rodzaj uchwytu do umocowania przewodów (dla wiszących), sposób umocowania (pionowo, poziomo) i rodzaj stopy (owalna, okrągła, kwadratowa) oraz rodzaj nasadki do umocowania szyn (dla stojących), rożki lub pierścienie ochronne (dla wiszących), prąd znamionowy (dla przepustowych) lub wymiary szyn przewlekanych przez wnętrze izolatora (dla izolatorów przepustowych bez własnej części przewodzącej).

Wytrzymałość elektryczną izolatorów określa się w zależności od napięcia znamionowego sieci. Poziom znamionowy izolacji urządzeń podano w tabl. 4.16. Dobór izolatorów pod względem wytrzymałości elektrycznej polega na spełnieniu wymagań dotyczących napięć probierczych określonych w tabl. 4.17.

Tablica 4.16. Poziom znamionowy izolacji urządzeń, wg PN-81TL-05001 [4.16]

Grupa	Urządzenia do pracy w sieci o napięciu znamionowym Us, kV	Poziom znamionowy izolacji
A	UN 40	—    wartość skuteczna napięcia probierczego przemiennego o częstotliwości sieciowej, wg PN-75/E-04060, —    wartość szczytowa napięcia probierczego piorunowego wg PN-75/E--04061
B	40 < Us ś 220
C	400 750	wartość szczytowa napięcia probierczego łączeniowego wg PN-70/E--04067, wartość szczytowa napięcia probierczego piorunowego wg PN-75/E--04061

Tablica 4.17. Znamionowe napięcia probiercze izolacji urządzeń, wg PN-81/E-05001 [4.16]

Dla urządzeń grupy A mniejszą z dwóch podanych w tabl. 4.17 wartości napięć probierczych piorunowych można przyjmować w przypadku sieci z uziemionym punktem neutralnym, jeśli sieć ta nie obejmuje linii napowietrznych lub jest przyłączona do linii napowietrznych przez transformator, a pojemność kabli i innych urządzeń przyłączonych do sieci jest mniejsza niż 0,05 pF na fazę oraz zastosowano ochronę przeciwprzepięciową.

Dla urządzeń grup B i C można stosować podane wartości napięć probierczych w sieciach z uziemionym punktem neutralnym, jeżeli współczynnik zwarcia doziemnego k_e jest nie większy niż 1,4. Mniejsze wartości napięć probierczych zaleca się dla urządzeń 220 kV grupy B oraz dla urządzeń grupy C, jeśli współczynnik k_e ^ 1,3.

Współczynnik zwarcia doziemnego k_e oblicza się jako iloraz wartości skutecznych następujących napięć o częstotliwości znamionowej:

—    najwyższego napięcia między fazą zdrową a ziemią podczas zwarcia doziemnego (jedno- lub wielofazowego) w dowolnym punkcie sieci;

—    napięcia fazowego, które wystąpiłoby w tym samym punkcie sieci w warunkach bez zwarcia.

Dobór izolatorów do warunków zabrudzeniowych polega na określeniu strefy zabrudzeniowej na danym terenie, wg PN-79/E-06303 [4.24], oraz dostosowaniu izolatorów do wymagań w tej strefie [4.4, 4.24]. Doboru do odpowiedniej strefy zabrudzeniowej dokonuje się na podstawie:

—    charakterystyki zabrudzeniowej — w przypadku izolatorów liniowych wiszących o znanych charakterystykach zabrudzeniowych (dopuszcza się również dobór izolatorów wsporczych stosowanych w rozdzielniach o napięciu znamionowym 110 kV lub wyższym);