92 93 2

Ryc. 31 Niedobór wzrostu u 12-letniej dziew-1 czynki z wrodzoną niedoczynnością tarczycy (wzrost 116 cm). Nalana i obrzękła twarz o tępym wyrazie (wg Bolechowskiego).

Rozpiętość ramion ze wzrastaniem zwiększa się i od 10 roku życia aż do końca wzrastania przeważnie przewyższa wysokość wzrostu o kilka cm. Takie stosunki powyższych wartości uważa się za proporcjonalne.

Rycina 31 (str. 91) ilustruje karłowaty wzrost pochodzenia przysadkowego, ryc. 32 (str. 92) — karłowatość z niedoczynności tarczycy, ryc. 33 (str. 92) — karłowatość achondroplastyczną.

W przeciwieństwie do karłowatości przysadkowej znamiennymi objawami karłowatości pierwotnej (nanosomia primitm s. idiopalhica) są: niezwykle mały rozmiar noworodka i poza małym wzrostem dalszy rozwój prawidłowy i we właściwym czasie. Karła z niedoczynności tarczycy charakteryzują: krótkie kończyny (dolny wymiar pionowy mniejszy niż górny), szerokie ręce i stopy, objawy obrzęku śluzowatego (gruba, nalana, twarda, sucha skóra, grube rysy twarzy, obrzmienie powiek, wąskie szpary oczne, szorstki język). Dla karłowatości achondroplastycznej są znamienne: krótkie kończyny wskutek zatrzymania ich wzrastania przy prawidłowych rozmiarach głowy i tułowia, przewaga górnego wymiaru pionowego nad dolnym oraz prawidłowy rozwój narządu płciowego i intelektu. Różnicowanie innych postaci karłowatości podano w tomie III „Nauki o chorobach wewnętrznych".

MASA CIAŁA

Oznaczenie masy ciała, zwłaszcza okresowe, ma ogromne znaczenie, gdyż umożliwia ocenę zachowania się stanu odżywienia badanej osoby, a u chorych z obrzękami — sąd o ich narastaniu i ubywaniu.

Oznacza się masę ciała zawsze o tej samej porze rano, na czczo, po oddaniu przez badanego moczu i stolca, przy czym ważyć chorego należy zawsze w tym samym ubraniu. Ważenie poprzedza się za każdym razem sprawdzeniem, czy waga jest dobra. Gdy chorego waży się w siedzącym położeniu, należy zwracać uwagę, żeby badany opierał się o poręcz krzesła wagi, a dolnymi kończynami o deseczkę dla nóg.

Uzyskaną masę porównuje się z masą należną przy wzroście badanego. U osób dorosłych masa należna wynosi w przybliżeniu tyle kilogramów, ile cm wzrost przewyższa 100, zatem dla osoby o wzroście 165 cm masa należna wynosi mniej więcej 65 kg. U dorosłych można też oznaczać w przybliżeniu należną masę ciała w kilogramach przez pomnożenie liczby wzrostu, wyrażonej w cm, przez 0,4. W okresie obrzękowym takie zestawienie istotnej masy ciała badanego z jego masą należną jest oczywiście bez znaczenia.

93