93

93

2 Dermatologia

- znowce (keloidy) powstają w obrębie przerostych blizn. Prosaki to drobne torbiele naskórkowe. Wypełnione

keratyną, można usuwać przez nacięcie pokrywy.

-    ^J6.6. Torbiele (cystes)

wychodzące z gruczołów potowych i łojowych

T;rt>iele powstają w wyniku zatrzymania wydzieliny pr^czołów potowych i łojowych, należą więc do r~ an zastoinowych. Nie są nowotworami łagodnymi.

-'osak (milium). Jest to zastoina gruczołu potowego « : łojowego. Występuje w postaci twardego białawe-;: tworu, przeświecającego przez naskórek, wielko-

•    'ebka szpilki, wyraźnie odgraniczonego od otocze-‘ Najczęściej występuje licznie na skórze twarzy (co iczki, czoło), w okolicach zewnętrznych narządów : : owych, u kobiet na wargach sromowych większych i mniejszych, u mężczyzn na skórze trzonu i na-: etku prącia. Często spotykany w bliznach poopera-: . nych i w bliznach po przewlekłych chorobach skó-

Po odkażeniu skóry, pojedyncze prosaki przekłuwamy cienką igłą jednorazowego użytku, skaryfikato-irT\ lub nożykiem do szczepienia ospy. Po wyciśnię-

-    zawartości prosaka skórę ponownie odkażamy, .-.bieg ten wykonują kosmetyczki. Jeżeli mamy do

czynienia z prosakami mnogimi, rozsianymi, np. na •♦orze twarzy, skutecznym zabiegiem będzie złusz-:zanie chemiczne lub mechaniczne naskórka.

'orbielak potowy (hidrocystoma). Powstaje na sku-**•- torbielowatego rozszerzenia przewodu gruczołu -ctowego i utrudnionego odpływu potu. Częściej wyłapuje u kobiet po 40. roku życia lub starszych. Przygną są zaburzenia układu dokrewnego i neurowe-etatywnego związane z pracą w wysokiej temperaturę i znacznej wilgotności powietrza (kucharki, pracz-

•    gospodynie domowe). Są to pęcherzyki silnie na-. ęte, przeświecające, głęboko tkwiące w skórze twa-zy, o średnicy kilku milimetrów. Treść pęcherzyków est przezroczysta. W porze letniej są bardziej widoczne. zimą samoistnie zanikają. Profilaktyka polega na mikaniu pracy w gorącym i wilgotnym powietrzu oraz .tasowaniu środków zmniejszających pocenie się.

Zmiany usuwa się podobnie jak prosaki. Dodatkowo można je niszczyć za pomocą elektrokoagulacji.

Kaszak (atheroma). Jest to guz najczęściej pojedynczy, niekiedy mnogi, okrągły, twardy, wielkości od ziarna grochu do pięści. Jest to torbiel gruczołu łojowego lub mieszka włosowego. Umiejscawia się na owłosionej skórze głowy, skórze twarzy, karku, pleców i w okolicy zewnętrznych narządów płciowych. Guz pokryty jest niezmienioną skórą, niekiedy o delikatnym rumieniu, bez cech zapalnych. Skóra pozbawiona jest włosów z powodu uszkodzenia mieszków włosowych. Na szczycie kaszaka często tkwi czop rogowy, przypominający zaskórnik. Kaszak wypełnia gęsta, kaszkowata treść, złożona z mas rogowych i łoju. Utrzymują się bardzo długo nie sprawiając żadnych dolegliwości. Powikłaniem kaszaków jest ich wtórne zakażenie powodujące ropienie i przebicie na zewnątrz. Zmianę wraz z otaczającą ją torebką usuwa się doszczętnie chirurgicznie. Niekiedy przy zropieniu kaszaka i oddzieleniu się torebki dochodzi do samowyleczenia.

4.16.7. Nowotwory łagodne

Istnieje wiele guzów łagodnych, występujących we wszystkich warstwach skóry. Należą do nich skórne zmiany barwnikowe, takie jak znamiona lub brodawki iojotokowe.

Czasami kosmetyczka będzie miała trudności z odróżnieniem nowotworów łagodnych od złośliwych. W tym przypadku należy również posłużyć się regułami ABCD, a w razie wątpliwości skierować klientkę do dermatologa. Do kosmetyczki często zwracają się klientki z prośbą o usunięcie dokuczliwych nowotworów, np. wszelkiego rodzaju torbieli. Także tu kosmetyczka powinna znać granice swoich możliwości, aby nie spowodować szkód.