94 95

6. Materiały i armatura

zgrzewanie elektrooporowe: jest to odmiana zgrzewania mufowego, polegająca na rym, że zamiast zgrzewarki stosuje sic specjalne kształtki z zatopionymi w niej oporowym przewodem grzejnym. Po nasunięciu złącza clcktrooporowego na cylindryczny fragment łączonego elementu, podłącza się grzejny przewód oporowy do źródła prądu. Podczas przepływu prądu następuje rozgrzanie i stopienie materiału rury i złącza clcktrooporowego.

Połączenia zaciskowe polegają na zaciśnięciu rury w określony sposób na łączni-. Może też być element zaciskający zaciśnięty' na rurze (rys. 6.11). Zaciśnięcie mentu zaciskowego może być realizowane różnymi sposobami: dokręceniem na-ertki wywierającej odpowiedni nacisk, zaprasowaniem pierścienia na rurze lub inny sposób. Warunkiem poprawnego wykonania połączenia jest zastosowanie iści wy ch, przewidzianych instrukcją i certyfikatem złączek oraz wykonywanie łączenia zgodnie z instrukcją i zastosowaniem odpowiednich narzędzi.

. 6.11. Połączenie zaciskowe: a) połączenie zaciskowe rozłączne rur)- z polietylenu ze złączką mosiężną, b) połączenie zaciskowe rur 2 polibutylcnu za pomocą złączki miedzianej, c) połączenie zaciskowe rury z połibulylemi za pomocą kształtki kielichowej rozłącznej.

Odmianą połączeń zaciskowych są połączenia zaprasowywane. Do wykonania łączenia zaprasowywanego stosuje się zaciskarki ręczne lub mechaniczne. Na wygotowaną wcześniej rurę z tworzywa sztucznego wkłada się metalową złączkę, >rą zaciska się na końcówce rury (rys. 6.12). Uszczelnienie połączenia następuje poprzez zaprasowanie zewnętrznej tulei złączki na rurze.

6.6. Klasyfikacja armatury

Na wyposażenie systemu wodociągowego składają się cztery' podstawowe rodzaje armatury:

-    czerpalna,

-    regulacyjna,

-    ochronna,

-    pomiarowa.

Klasyfikację funkcjonalną wyposażenia układu wodociągowego [19, 106] pokazano na rys. 6.13.

Część z wymienionych rodzajów armatury instaluje się na przewodach miejskich sieci wodociągowej np. zasuwy o średnicy DN 100 i większe, oraz dla celów ochrony przeciwpożarowej - hydranty nadziemne lub podziemne, natomiast większość z zestawionej na rys. 6.13 armatury stanowi wyposażenie instalacji wewnętrznych.

Armatura czerpalna dzieli się na zawory i baterie czerpalne. Zawór czerpalny służy do pobierania jednego rodzaju wody (zimnej lub ciepłej), natomiast bateria czerpalna umożliwia czerpanie wody zimnej, ciepłej lub zmieszanej w dowolnym stopniu.

Baterie i zawory czerpalne można podzielić zależnie od:

a)    sposobu mocowania:

-    na ścianie,

-    na obrzeżu przyboru,

b)    konstrukcji wylewld:

-    ze stałą lub ruchomą wylewką,

-    z pcrlatorem lub bez perlatora.

Baterie czerpalne można również podzielić zależnie od:

a)    sposobu otwierania (zamykania) przepływu wody na:

-    dwuuchwytowe,

-    jednouchwytowe,

-    bezdoykowe (z fotokomórką),

b)    sposobu regulacji temperatury wody na:

-    regulowanie ręczne,

-    regulowanie automatyczne (z termoregulacją).

Wymagania techniczne dla armatury czerpalnej o średnią- DN 15 mm zawiera norma PN-93/M-75020, będąca tłumaczeniem normy europejskiej EN 200 z 1989 r. oraz normy PN-EN 816:2000 i PN-EN 1111:2002.

Zawór i baterie czerpalne jedno- czy dwuuchwytowe pokazano na rys. 6.14. Baterie dwuuchwytowe mają niezależne zawory wody zimnej i ciepłej, a stopień zmieszania wody zależy od stopnia otwarcia każdego zaworu. Do zamykania, otwierania i regulacji przepływu stosowane są głowice suwakowe (tradycyjne) z uszczelkami gumowymi lub nowe głowice z uszczelkami ceramicznymi w postaci dw'óch płytek korundowych. W bateriach tych jedna z płytek umocowana jest