, /uii znamienne jest, że nazwy Alp używano często na oznaczenie w ogóle wysokich gór1. Na tym tle wyróżnia się najdawniejszy polski wiersz o Alpach po łacinie ułożony przez Samuela Przypkowskiego (1592-1670) I na język polski przełożony przez Jakuba Teodora Trembeckiego (Eiusdem in conspectum Alpinum - Wierszów na Alpes łacińskich wersja polska autom J.T.T.), Był także ów Przypkowski autorem pierwszej poetyckiej wzmianki o alpejskich lodowcach (Eiusdem in glaciem), mówiącej, iż zapewne wzrok Gorgony zmienił jasny potok w szklany marmur2. Od zdziwienia do zachwytu droga była jednak długa. Jeszcze w XVIII wieku relacjonując swą podróż po Szwajcarii Barnaba Zawisza dostrzec nie umiał piękna alpejskiego krajobrazu3. Natomiast piętnastoletni Wawrzyniec Dzie-duszycki, który bawił w Chamonix w lecie 1787 r«/zaptsał się w dziejach alpinizmu jako świadek słynnego wejścia na Mont Blanc dokonanego przez de Saussurc’a i jako ten, który wiedział, źe zdobycie szczytu było o rok wcześniejszym dziełem dr. Michela Gabriela Paccarda4. Miała ta notatka pewne znaczenie w ustaleniu prawdziwości faktu, iż to istotnie Paccard był zdobywcą Białej Góry, nie zaś de Saussurc.
Począwszy od przełomu XVIII i XIX wieku liczba Polaków oglądających Alpy stale się powiększała, aczkolwiek nie zawsze powodem tego były ich turystyczne zainteresowania. Cyprian Godebski (1765-1809), poeta i żołnierzTw1WiersziTdotegionów polskich (1805) i w powieści Grenadier filozof {1805) ukazał różne zdarzenia z dziejów legionów polskich, które walczyły we Włoszech (1797) u boku Napoleona. Stąd w Wierszu do legionów polskich znalazła się oniryczna wizja rozległego krajobrazu widzianego z „niebotycznego grzbietu Alpów”, natomiast w Grenadierze filozofie, powieści
Por. W. Kochowski, Utwory poetyckie. Wybór, Wrocław 1991, s. 447.
* J. T. Trembecki, Wirydarz poetycki, Lwów 1910, t. 1, s. 87-88.
* B. Zawisza, Rćlation d'un voyage fait dans le mois dao&t 1769 daru la Suisse (...); rękopis Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu, sygn. 6254/11.
Por. B. Chwaściński, Mont Blanc. Zdobycie szczytu, „Wierchy” XXXII. 1963, s. 95. 1