Teoria i praktyka analizy thtansowyj »• przcdsi^hiorslwie_
' Analiza finansowa stanowi najstarszy historycznie dział analizy ekonomicznej. Powstała ona początkowo tylko jako analiza bilansu oraz rachunku wyników (rachunku strat i zysków). Pierwsze próby oceny wskaźników finansowych przedsiębiorstw zostały dokonane już w drugiej połowic XIX stulecia. Porównywanie bilansów przedsiębiorstw zapoczątkował w 1870 r. L. Cohnstacdt, twórca dziennikarskiej krytyki bilansu.” Niezależnie, w początkowym okresie rozwoju analizy, opracowano kilka godnych uwagi metod badania bilansów. Na pierwszy plan wysuwają się zdecydowanie prace A. Walla, który zastosował metodykę ustalania wartości liczb stosunkowych dla ich sumarycznego wyrażenia w formie jednej liczby (indeksu) oraz standardowych bilansów.9
Kontynuując rys historyczny rozwoju analizy, można stwierdzić, żc wskaźniki stosowane obecnie w analizie finansowej przedsiębiorstw w gospodarce rynkowej wywodzą się również z bogatych doświadczeń analiz bankowych, w których rozpoczęto pierwsze badania nad ustaleniem niezbędnego stosunku między krótkoterminowymi aktywami i pasywami dla zapewnienia płynności finansowej w banku, podziałem aktywów i pasywów według stopnia ich płynności i terminowości itp. Z czasem doświadczenia wynikające z analiz bankowych zostały upowszechnione i zaadaptowane w działalności gospodarczej przedsiębiorstw, a następnie odpowiednio rozbudowane i dostosowane do specyfiki analizy finansowej.10
Kolejne etapy rozwoju analiz finansowych przedstawiono na schemacie 2. Jak wynika z przedstawionego zestawienia, w początkowym okresie ocena wyników firmy koncentrowała się na aspektach finansowych. W ostatnim okresie obok wielkości finansowych, które prowadzą do tworzenia wartości dla akcjonariuszy, pojawiają się inne wartości ilościowe (ale nie monetarne) oraz jakościowe wielkości, określane także jako „miękkie” generatory wartości, które umożliwiają wgląd w bliskie strategii aspekty, jak np. zadowolenie klientów czy też pracowników, czas trwania procesu itd. Zatem obecnie następuje silniejsze powiązanie analizy finansowej z analizą techniczno-ekonomiczną.
Wobec dynamicznego rozwoju zarządzania strategicznego i wiążącej się z tym zmiany roli menedżera finansowego, ostatnio do przedsta-
6