Teoria i praktyku analizy* finansową iv przed*ięliiorsnuc
gający stałej adaptacji do rosnącego poziomu wiedzy i mądrości społecznej.
W gospodarce rynkowej występują:1 przedsiębiorstwa (przedsiębiorcy), które angażują swoje kapitały w procesy produkcyjne dla wytwarzania dóbr i usług, banki i towarzystwa ubezpieczeniowe będące przedsiębiorstwami o specyficznej działalności, tj. kreujące pieniądz, dokonujące operacji finansowych lub zapobiegające niektórym rodzajom ryzyka poprzez stosowanie dobrowolnych składek ubezpieczeniowych, instytucje świadczące usługi,
- konsumenci (rodziny), którzy kupują i zużywają dobra i usługi potrzebne na ich utrzymanie,
- państwo, występujące jako przedsiębiorca (funkcja marginalna), konsument (zamówienia wypływające z budżetu), źródło prawa oraz najwyższy arbiter.
Szczególna rola w tym układzie przypada przedsiębiorstwu, którego działalność i jej ocena w wyrazie finansowym jest głównym przedmiotem wielu opracowań. Firmy zbudowane są z aktywów materialnych, ale też niematerialnych, procesów oraz systemu mierników, które służą do rejestrowania sukcesu.2 Ważne jest, aby dostrzegać, jakie relacje łączą aktywa z procesami, które procesy wiążą się z wynikami i jak mają się osiągane w przedsiębiorstwie mierniki do wyników rynkowych. Przedsiębiorstwo w ostatnim okresie definiuje się jako centrum celowo ukierunkowanych działań, interesów i umów.
Autoryzowane centra kształtowania woli, czyli przedsiębiorstwa, ponoszą odpowiedzialność za formułowanie celu i jego osiągnięcie wobec siebie samych oraz wobec wszystkich grup pozostających w otoczeniu, i w związku z tym wobec powszechnej opinii publicznej. Z tego powodu przedsiębiorstwo pozostaje w stosunku do wszystkich grup interesu i pozostałych grup odniesienia w różnorodnych zależnościach prawnych,
Por. np. T. Waśniewski, Analiza finansowa u- przedsiębiorstwie. Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1997. s. II.
; Obecnie coraz częściej aktywa definiuje się jako potencjalne źródło przyszłych korzyści mające zdolność budowania ogólnej wartości firmy. Istnieją aktywa materialne i niematerialne, dotychczas nie występujące w sprawozdawczości finansowej. Pojęcie aktywów nie ogranicza się więc do własności czy też, jak przedstawiono w nowelizacji ustawy o rachunkowości, do kontroli - aktywa mogą obejmować relacje, które nie poddają się regulacjom w postaci umów, np. związki z klientami. Por. R.E.S. Boulton, 13. D. Libert, S.Yt. Samek. Odczytując kod wartości. Jak firmy tworzą wartość w nowej gospodom e, WI(i-Press, Warszawa 2001. s. 183.