Teoria i praktyku analizy finansowej iv przedsiębiorstwie
Przedstawione cztery grupy wskaźników uzupełnia się o wskaźniki rynku kapitałowego oraz wskaźniki niefinansowe.
Nie pretendując do ostatecznego ustalenia pakietu wskaźników finansowych w przedsiębiorstwie, które byłoby przydatne w warunkach polskiej gospodarki rynkowej, podjęto w pracy wstępną próbę icli usystematyzowania z równoczesnym uwzględnieniem tych wielkości -z dotychczasowej praktyki - które nie utraciły swej przydatności. Przyjęto przy tym założenie, że wskaźniki efektywności gospodarowania -rentowności oraz płynności odgrywają najważniejszą rolę w ocenie działalności gospodarczej przedsiębiorstw. Uzyskiwanie bowiem relatywnie wysokich zysków powinno w zasadzie znaleźć swoje pozytywne odzwierciedlenie w kształtowaniu się wskaźników sytuacji finansowej, czy też pozycji finansowej przedsiębiorstwa. W przypadku przeciwnym, tj. straty bilansowej, wskaźniki sytuacji finansowej i pozycji finansowej przedsiębiorstwa ulegną pogorszeniu. Dlatego też wydaje się, że ustalając pakiet wskaźników finansowych w przedsiębiorstwie, trzeba dokonać nie tylko podziału wskaźników na określone grupy, ale również przyjąć ustaloną z góry ich kolejność, w której - pominąwszy wskaźniki wzrostu odzwierciedlające zmiany roczne i wieloletnie wskaźniki efektywności gospodarowania - rentowności odgrywają dominującą rolę.
5.2. Klasyfikacja i charakterystyka wskaźników rentowności
Termin rentowność pochodzi od pojęcia „renta”, która w gospodarce rynkowej wyraża zysk od kapitału. Można więc stwierdzić, że intensywność rentowności wynika ze stosunku zachodzącego pomiędzy osiągniętym zyskiem a wielkością zaangażowanego kapitału.
W praktyce gospodarczej poziom rentowności mierzony jest tradycyjnie relacją zysku do wielkości poniesionych kosztów lub osiągniętych przychodów ze sprzedaży. W zależności więc od przyjętej podstawy odniesienia wyróżnia się dwie grupy wskaźników rentowności, tj.:
a) wskaźniki opłacalności zaangażowania kapitału,
b) wskaźniki efektywności zużycia czynników produkcji.
Do pierwszej z wymienionych grup zaliczono wskaźniki, których konstrukcja przedstawia się następująco:
wybrana wielkość wyniku wybrany rodzaj kapitału
166