AnalizaFinansowaTeoriaPrakty6

Yorut i ptukuku uiuitizy fituinsinn.j w przedsiębiorstwu’

wyeh, mających postać iloczynu, ilorazu, sumy lub różnicy algebraicznej. Metoda ta jest jednak niepoprawna matematycznie. Wielkość odchyleń cząstkowych zależy od kolejności podstawiania czynników. Spowodowane jest to przyjętym sposobem podziału odchylenia łącznego. W metodzie kolejnych podstawień wpływ pierwszego czynnika odzwierciedla tylko indywidualny wpływ tego czynnika. Wpływ drugiego czynnika jest natomiast sumą indywidualnego wpływu tego czynnika oraz łącznego obu czynników. Stąd też w zależności od tego, który z czynników podstawiany jest w drugiej kolejności, jemu właśnie przypisuje się wpływ łączny obu czynników (schemat 6).

Schemat 6. Podział odchylenia łącznego

w metodzie kolejnych podstawień

S =(jx p    S = pxą

l		K	^R.ir
^r	qo ■		K
		P" w
		<-	—►

i		K	Rh,.
j ^r 1	L		R,
		- Po
			-►

Źródło: opracowanie własne

Pi    Pi

Przedstawiona wada powoduje, że w literaturze formułowane są określone warunki, które mają zapewnić prawidłowość funkcjonowania tej metody. Godnym uwagi kryterium wydaje się być proponowana często zasada, by w pierwszej kolejności podstawiać czynniki ilościowe, i dopiero wówczas przystępować do podstawiania wielkości wartościowych. Ukazana wada metody kolejnych podstawień decyduje o tym, że może być ona wykorzystywana w sytuacjach, gdy wyniki mogą być przybliżone, a istotna jest szybkość ich uzyskiwania.

Rozstrzygnięcie kwestii kolejności podstawiania czynników nie rozwiązuje pewnych nieprawidłowości wynikających z różnych zasad izolacji, a w związku z tym ze specyficznych zasad rozliczania wpływów łącznych pomiędzy indywidualne czynniki. Dlatego też oprócz tej metody w literaturze prezentowane są inne - z uprzednio już zasygnalizowanych - wśród których występuje także metoda logarytmowania.

Funkcjonowanie metody logarytmowania zostanie przedstawione na poprzednio podanym przykładzie liczbowym.

46