Kierunki i sposoby analizy wyników finansowych
Tabela 22. Dane wyjściowe do analizy zużycia materiałów
Lp. |
W y szczególnienie |
Plan |
Wykonanie |
Odchylenie |
1. |
Wielkość produkcji w szt. (q) |
2 000 |
2 400 |
400 |
2. |
Norma zużycia materiału w kg/szt (n) |
20 |
18 |
-2 |
3. |
Cena za jednostkę zużytego materiału w zł (p) |
90 |
100 |
10 |
4. |
Koszty materiałów bezpośrednich w tys. zł (Kmb) |
3 600 |
4 320 |
720 |
W analogiczny sposób przeprowadza się oddzielną analizę wszystkich pozostałych materiałów zużywanych do produkcji danego wyrobu. Suma uzyskanych wyników daje łączny obraz kształtowania się odchyleń kosztów zużycia materiałów w odniesieniu do całego wyrobu.
Łączne zestawienie wyników analizy kosztów materiałowych wszystkich wyrobów, z uwzględnieniem poszczególnych materiałów zużywanych do ich produkcji, jest możliwe i celowe tylko w tych przedsiębiorstwach, w których liczba rodzajów wyrobów i zużywanych do ich wyprodukowania materiałów jest stosunkowo mała. W przypadku występowania szerokiego asortymentu produkowanych wyrobów i wielu zużywanych rodzajów materiałów przeprowadzanie tak szczegółowej analizy jest zbyt pracochłonne, a nawet niemożliwe. W takich sytuacjach zakres analizy kosztów zużycia materiałów bezpośrednich powinien być ograniczony do rozmiarów ekonomicznie uzasadnionych, a mianowicie do:
1) wyrobów mających największy udział w całej produkcji,
2) materiałów mających największy udział w kosztach bezpośrednich,
3) materiałów, które charakteryzują się najwyższymi odchyleniami w poziomie zużycia i to nawet wówczas, gdy są wykorzystywane do produkcji wyrobów stanowiących tylko nieznaczny odsetek całej produkcji
Przedstawiony sposób obliczania odchyleń kosztów zużycia materiałów bezpośrednich w rozbiciu na poszczególne czynniki (zmiana wielkości produkcji, zużycie jednostkowe, cena jednostkowa materiału) stanowi dopiero punkt wyjścia, pozwalający na prawidłowe wytyczenie kierunków dalszej analizy szczegółowej. Przeprowadzając szczegółową analizę przyczyn zmian wielkości zużycia materiałów, trzeba brać pod uwagę następujące czynniki: postęp techniczny, zmiany konstrukcyjne i technologiczne, jakość zakupionych materiałów, kwalifikacje zawodowe pracowników itp.
221