AnalizaFinansowaTeoriaPrakty78

Teoria i praktyko analizy finansowej w prsedsiębiorslwie

W ocenie działań przedsiębiorstwa wykorzystuje się wielkości graniczne, takie jak np. koszt kapitału, które wyznaczają minimalną jeszcze akceptowalną stopę procentową. Wzrost wartości majątku akcjonariuszy ma miejsce wówczas, gdy rentowność kapitału całkowitego przekracza koszt kapitału. Problemem jest jedynie porównywalność ocenianych wielkości. Rentowność zaangażowanego kapitału jest okresową wielkością księgową, natomiast koszt kapitału stanowi oprocentowanie, oczekiwane przez inwestorów na tynku kapitałowym.

Zastosowanie wskaźnika rentowności kapitału całkowitego w ocenie strategii i wyników strategicznych jednostek biznesu czy całych przedsiębiorstw prowadzi również do błędnej alokacji zasobów z następujących powodów:¹™

-    ekonomiczna rentowność pojedynczych projektów lub całych inwestycji zależy wyłącznie od przewidywanych przepływów pieniężnych, podczas gdy wskaźnik rentowności zaangażowanych kapitałów kształtują również inwestycje z okresów minionych, niecałkowicie jeszcze spisane,

-    nieuwzględniania wartości rezydualnej po okresie planowania,

-    nieuwzględniania struktury kapitałowej.

Podobne do przedstawionych mankamenty tradycyjnych wskaźników oceny przedsiębiorstw w wycenie strategicznych alternatyw ma wskaźnik rentowności kapitału własnego. Wskaźnik ten, obliczany jako relacja zysku netto do wartości księgowej kapitału własnego, jest miarą oceny efektywności wyłącznie kapitałów zaangażowanych przez właścicieli. W porównaniu do uprzednio przedstawionego wskaźnika reaguje on mocno na zmiany stopnia zadłużenia (dźwignia). Wzrost wskaźnika rentowności zaangażowanych kapitałów własnych następuje także wówczas, gdy poziom zadłużenia przekracza optimum i kiedy wartość przedsiębiorstwa w wyniku zwiększonego ryzyka maleje. W warunkach inflacji wskaźnik rentowności kapitału własnego wykazuje wzrost głównie w wyniku zwiększonej szybkości obrotu zaangażowanego majątku oraz rosnącego poziomu zadłużenia. Wzrost wskaźnika rotacji majątku jest spowodowany szybszym inflacyjnym przyrostem przychodów ze sprzedaży niż wynosi przyrost majątku, w wycenie którego inflacyjne zmiany cen są z reguły odzwierciedlane wolniej.¹⁷⁹ Wzrost inflacji powoduje również zwiększone zapotrzebowanie na kapitał. Przedsiębior-

^l7S A. Rappaporl, op.cit., s. 31-33.

^I7g Por. rozdział 7.

378