Bilinkiewicz6

27. Doraźna pomoc psychiatryczna

Hąliito WanhiszKo-Lyskowsko

Siany wymagające pomocy psychiatrycznej w trybie doraźnym (określane czasem jako ..nagłe", ..naglące”). to siany charakteryzujące się wysląpknicm zachowania niezwykłego, zaburzonego, niedostosowanego społecznie, niezroa* miałego dla utoczenia. Skutków tego zachowania nie można przewidzieć, jednakże istnieje możliwość, że człowiek w tym sianie może zagrażać zdrowiu i życiu własnemu lub swego moczenia. Stany te częsio cechują się nagłością wystąpienia (ale nie jest lo reguła, a dokładna obserwacja często pozwala zauważyć narastanie zaburzeń) przez czas dłuższy .

Każdy lekarz może znaleźć się w sytuacji, w której wyniknie konieczność udzielenia pomocy psychiatrycznej w trybie doraźnym. Tę potrzebę maże zgłosić sam pacjent, jego rodzina, sąsiedzi. czasem osoby przypadkowe czy przedstawiciele służb porządkowych. Niekiedy doraźnej pomocy psychiatrycznej będzie wymagał pacjent przebywający w szpitalu.

Specyfika psychiatrycznej pomocy doraźnej

W porównaniu z pomocą doraźną, udzielaną w przypadku chorób somatycznych istnieje tu pewna specyfika, która może być punkiem wyjścia wysokiego nasycenia emocjonalnego kontaktu lekarz.-pacjent, co nie pozostaje bez wpływa n funkcjonowanie lekarza.

Pacjent i zaburzeniami psychiatrycznymi nie tylko sam przeżywa silne emocje, ale może je wzbudzać również w lekarzu. Mnz.c to być strach, gniew, niechęć, niepewność, przygnębienie. Źródła tych emocji to m.in.:

1)    możliwość spotkania się z agresją, zachowaniami gwałtownymi:

2)    możliwość przeoczenia zagro/cnia samobójstwem;

J) irndnośii w kłMU.ikcie / pacjentem. nie zrozumiałość jego wypowiedzi:

4)    działanie wbrew \v..h pacjenta, czasem pod presją osób trzecich:

5)    trudność lub hrak współpracy /.c strony rodziny, otoczenia pacjenta;

6)    nieprzewidywalno^ zachowań pacjenta;

7)    konieczność podejmowania szybkiej decyzji, przy braku thwuuc* rajek danych i gdy trzeb# wybiera, priorytetowe działania, gdy istnieje |iunth doraźnej pomocy w zakresie stanu psychicznego i kmtuIjii/mju.

8)    kouicczmtóć użycia niekiedy przymusu bezputiedmego.

Zaburzenia psychiczne — pomoc w trybie doraźnym 465

Zaburzenia psychiczne, które częściej niż inne wymagają pomocy w trybie doraźnym

Ostre psychozy

Termin ..ostre psychozy” odnosi się do stanów chorobowych o względnie nagłym początku (kilka godzin, dni. tygodni), charakteryzujących się poważnym zaburzeniem związków człowieka z rzeczywistością (przejawiającym się w spostrzeganiu, myśleniu, krytycznej ocenie rzeczywistości).

Do ostrych psychoz zaliczamy takie choroby, jak: schizofrenia (ostry początek bb nawrót), paranoja, choroby afektywne (mania lub depresja), zespoły dyso-cjacyjne. Odrębną grupę stanowią ostre psychozy o podłożu organicznym (które będą omówione oddzielnie).    ' '

Obraz kliniczny

W ostrych psychozach w różnym połączeniu i nasileniu występują następujące zaburzenia:

a)    myślenia (urojenia, rozluźnienie skojarzeń):

b)    mowy (mowa rozkojarzona, niezrozumiała, gonitwa);

e) spostrzegania (omamy, złudzenia, depersonalizacja, dercaiizacja):

d)    nastroju (zmienny, niedostosowany, obniżony, gniewny, łękowy, euforyczny);

e)    zachowania (zdezorganizowanie. niedostosowanie, pobudzenie psy choree ho-we lub zahamowanie, impulsywność).

Pacjent w stanie ostrej psychozy może sprawiać lekarzowi wiele problemów swą postawą i zachowaniem (brakiem kontaktiL nicpoddawoniein się argumentacji, agresją, nieufnością, brakiem kry tycyzmu i wglądu chorobowego, lękiem, odmową leczenia, autoagresją).

O ile rozpoznanie ostrej psychozy nu ogól mc nastręcza trudności, różnicowanie jednostki nozologicznej maże nic być łatwe, często należy ono do dalszych eupow postępowania, juz w psychiatrycznej jednostce służby zdrowia

Postępowanie

Czasem pierwszym zadaniem lękam musi być wrpauuw—r pomocy innych iłazh tup. policji, straży pożarnej — gdy pacjent zabarykadował się w mieszkaniu), czasami zapewnienie warunków bezpieczeństwa pacjentowi i caoczcaus tnp gdy pacjent przejawia agresję).

W kontakcie z pacjentem psychotycznym, w czasie jego badania, istotne jest podejście badającego, a w nim takie elementy. Jak spokój, okazywanie szacunku, Opani, zezwalanie pacjentowi na wypowiadanie jego ewentualnych wrogich Kać czy zaatracicd.