Bilinkiewicz1

Ich celem jest poprawa po/ioimi świadczeń w opiece psychiatryczne) przez:

zwiększenie dostępności i prawidłowe rozmieszczenie jej placówek:

-    zróżnicowanie form opieki w sposób dostępny do potrzeb ludności;

-    poprawę warunków pobytu w zakładach psychiatrycznej opieki stacjonarnej.

Prtyckt modernizacji sieci publicznych zakładów opieki zdrowotnej przewiduje

międzyinnymi rozwój opieki środowiskowej przez:

1.    Zwiększenie dostępności lecznictwa ambulatoryjnego.

2.    Ponad pięciokrotne zwiększenie liczby zespołów lecznictwa środowiskowego.

3.    Szybki rozwój sieci oddziałów dziennych do osiągnięcia wskaźników:

—    2.0 miejsca na 10 tysięcy ludności miejskiej w oddziałach dla dorosłych.

—    0.7 w oddziałach dla dzieci i młodzieży.

4.    Rozpoczęcie tworzenia sieci ośrodków zajęciowo-rehabilitacyjnych.

5.    Powstanie oprócz nielicznych obecnie huotcli — całej ich sieci.

Z powyższego zestawienia wynika, żc przewiduje się znaczny wzrost liczby poradni dla dzieci i młodzieży. Chociaż zaledwie o 5ł wzrośnie liczba PZP dla dorosłych, to w istotny sposób zwiększy się ich dostępność, ponieważ za 10 lat wszystkie te poradnie powinny działać przez pięć dni w tygodniu i mieć pełną obsadę.

W 1995 roku zespoły leczenia środowiskowego istniały jedynie w 13 województwach. Przewiduje się. że w 2005 r. będą działały prawie we wszystkich województwach, a łączna ich liczba ma wynosić 141.

Stosunkowo mało rozpowszechnioną formą opieki niepełnodobowej są ośrodki z«jęci«mo-rrhabiJitacvjne. Obecnie istnieją tylko 3 takie formy opieki w województwie zielonogórskim. W ciągu 10 lat planuje się. żc liczba ich wzrośnie do 21 ośrodków o łącznej liczbie 420 miejsc. Biorąc pod uwagę łatwość zorganizowania ośrodków ziijęciowo-rehahiliiacyjnych i znacznie niższy koszt ich utrzymania niż odd/iulów dziennych, warto rozważyć, czy nie należałoby zorganizować znacznie więcej takich ośrodków.

I.Miiicjc rażąca dysproporcja między popularnością i dostępnością różnych form zakwaterowaniu chronionego w krajach zachodnich i w Polsce. Spośród różnych lego typu form opieki tylko hośiele obecnie mają być prowadzone prze* psychiatryczną opiekę zdrowotną — mamy ich obecnie zaledwie 7. Przewiduje się. że za 10 lal powinno ich być 84 z 734 miejscami.

Sieć opieki środowiskowej zaplanowana przez resort zdrowia nic jest komplet nu - dopiero w połączeniu z siecią usług pomocy społecznej takich, jak oparcie społeczne i pomoc mieszkaniowa — m in. w postaci środowiskowych donw* samopomocy oraz domów pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi - można będzie zapewnić przewlekle chorym wszechstronną, skuteczni pomoc dostosowaną do ich potrzeb. Niezbędna jest żalem ścisła współpraca opieki zdrowotnej i pomocy społecznej zarówno na poziomie województwo, jak i gmuiy

Realizacja tych wszystkich trudnych zadań zależeć będzie od możliwo*' organizacyjnych i dobrej woli władz, instytucji i osób uczestniczących w pro gramie modernizacji sieci zakładów psychiatrycznej opieki zdrowotnej W tworzeniu i prowadzeniu różnych form opieki środowiskowej niezbędny jest skul stowarzyszeń samopomocowych i innych organizacji po/ar/gdowych dz.ltdUiąc>cb na rzecz usób psychicznie chorych-

30. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Ważniejsze przepisy i wdrażanie

Stonisfaw Dąbrowski

Przed uchwaleniem ustawy o ochronie zdrowia psychicznego w dniu 19 sierpnia 1994 r. nic było w Polsce żadnej specyficznej ustawowej regulacji postępowunia psychiatrycznego. Pewne wymogi w tym zakresie zawierała Instrukcja Ministra Zdrowia nr 120/52 z 10 XII 1952 r.. w sprawie przyjmowania i wypisywania chorych ze szpitali psychiatrycznych (Dz. Urz. MZiOS nr 24. poz. 240). Podstawowym zapisem tej instrukcji byt obowiązek osobistego badania przez lekarza osoby kierowanej do szpitala psychiatrycznego,

Polska była jednym z nielicznych krajów europejskich, w który m nie obow iązy wały ustawowe normy dotyczące przymusowego przyjęcia do szpitala psychiatrycznego. Długotrwała luka prawna w tej dziedzinie przyczyniła się do tego. że spora część psychiatrów nie postrzegała w swej działalności swoistych aspektów prawnych w stosunku „lekarz — pacjent" i przejawiała skłonność do szerokiego stosowania przymusu leczenia, uznając, że kryteria jego stosowania zalezą wyłącznic od dyskrecjonalnych ocen lekarskich.

Ustawa składa się z siedmiu następujących rozdziałów-

1.    Przepisy ogólne.

2.    Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i pomoc.

3.    Postępowanie lecznicze.

4.    Przyjęcie do domu pomocy społecznej.

5.    Postępowanie przed sądem opiekuńczym.

6.    Ochrona tajemnicy.

7.    Przepisy kamę. ziniuny w przepisach obowiązujących oraz przepity przejściowe i końcowe.

Przepisy ustawowe dzielą się na trzy grapy, które można ujmować w kategoriach celów:

Celem pierwszej grupy postanowień ustawy jest /upewnienie promocji zdrowiu psychicznego, zapobieganie zaburzeniom psychicznym i kształtowanie właściwych postaw społecznych wobec osób / zaburzeniami psychicznymi (an.

2 pit. | j 3). Przesłanką tych przepisów była głównie potrzeba rozwinięcia nikłej dotychczas działalności promocyjnej i prewencyjnej

Alt. 4 ustawy przewiduje podejmowanie d/ułan zapobiegawczych w zakresie ochrany zdrowia psychicznego przede wszystkim wobec dzieci. młodzieży, osób »laivyeh i uoób znajdujących uę w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla KllOwia psychicznego tait 4 ust. łk Zgodnie a azt. 4 usl 3 Rada Ministrów wydała

U - NWiim