Brzozowski o Dąbrowskim 1

VIII

IGNACY DĄBROWSKI

Ignacy Dąbrowski jest zdezorientowany przez życie nowoczesne równie dobrze, jak Reymont. Tylko że Reymonta zgiełk i przemiana bawi — Dąbrowskiego zasmuca i przygnębia. Nie wie on właściwie, za czym ma tęsknić, po czym płakać, czego się spodziewać, do czego dążyć. Wie tylko, że mu źle, zimno, bezdomnie. Że życie otwiera się jak ślepa uliczka, na której wnecznie pada deszcz. Czuje się kaleką, zwyciężonym przed walką. Od początku dominuje w jego twórczości smutek, jak gdyby miałki a codzienny. Świat cały stracił znaczenie. Kiedyś miał je może, ale to rozpełzło się powoli, bez śladu. Nowe nie wytworzyło się żadne. Pozostało tylko jedno: znużenie bezgraniczne, tym śmiertel niejsze, że nie wynikające z żadnej określonej walki czl pracy. Ot, znużenie, organiczne wprost, jak organiczną bywa choroba serca. Znużenie, pustka, nuda i to jedi|l tylko, czego niczym odegnać nie można, a dosługiwać si<| nie potrzeba, cierpienie. Cierpienie tym beznadziejniejszj że nie zasłużone ani nie zdobyte. Żadne zwycięstwo go n¹ uleczy, bo nie jest związane z żadną określoną ^ S⁸ * Smutek jałowy, nudny — jak szpitalna cela. Razi żywa barwa, każdy pełniejszy dźwięk, każdy żyw> &

I po co? Na co? Mimo woli głos zniża się do szeptu. ⁸⁸ wyradza się lękliwa i trochę zła niewiara w życie, p